Η πρόταση των Ηνωμένων Πολιτειών για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ το 2027 προσέκρουσε σε έντονο σκεπτικισμό στις Βρυξέλλες. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι μια επιτάχυνση της διαδικασίας αυτής θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες σε ποικίλους τομείς, όπως το κράτος δικαίου και η γεωργία.
«Το 2027; Αυτό είναι σχεδόν αύριο!», ήταν η αρχική αντίδραση ενός ανώτερου υπαλλήλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα περιλαμβάνεται στο ειρηνευτικό πρόγραμμα που προτείνουν οι ΗΠΑ για την ολοκλήρωση του πολέμου ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία, σύμφωνα με υψηλού επιπέδου αξιωματούχους.
Ωστόσο, πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι το εκλαμβάνουν ως ανέφικτο: Οι πιο αισιόδοξοι είχαν υπολογίσει ότι η ένταξη θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί το 2030.
Η αντίθεση του Όρμπαν
«Είναι ξεκάθαρο ότι οι Αμερικανοί θα αποφασίσουν για εμάς…», είπε με ειρωνεία ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης, αναφερόμενος στην ένταξη της Ουκρανίας το 2027. «Λένε ότι θέλουν. Χρειάζεται να υπάρχουν διαθέσεις για διεύρυνση, κάτι που εδώ δεν παρατηρείται», συμπλήρωσε.
Η διαδικασία ένταξης, που ξεκίνησε αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας, έχει κολλήσει εδώ και μήνες. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι απαιτείται ομοφωνία από τα 27 κράτη μέλη σε κάθε σημείο της διαδικασίας. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, έχει αποφασίσει να «παγώσει» την διαδικασία, ασκώντας το βέτο του. Ο συντηρητικός ηγέτης, που διατηρεί στενές σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, ισχυρίζεται ότι η ένταξη της Ουκρανίας θα είχε «καταστροφικές» συνέπειες για την ΕΕ.
Χωρίς τη συναίνεση της Βουδαπέστης, η πρόοδος είναι αδύνατη.
«Χωρίς σύνορα στην Ουκρανία»
Μία ταχεία διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας (με τις επίσημες διαπραγματεύσεις να ξεκινούν τον Ιούνιο του 2024) εγείρει συγκεκριμένα και περίπλοκα ερωτήματα. Πώς θα γίνει η ενσωμάτωσή της σε μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, χωρίς να δημιουργηθούν σοβαρές αναταραχές; Ειδικά όταν Γάλλοι, Γερμανοί και Πολωνοί αγρότες καταγγέλλουν συχνά το Κίεβο για αθέμιτο ανταγωνισμό εξαιτίας των τιμών που προσφέρει.
Πώς θα εξασφαλιστεί ότι η Ουκρανία, καθώς βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, θα μπορέσει να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις των θεσμών της ώστε να συμμορφωθεί με τα αυστηρά ευρωπαϊκά κριτήρια σχετικά με το κράτος δικαίου;
«Πώς μπορεί να είναι έτοιμη η Ουκρανία; Δεν έχει καν σύνορα», παρατήρησε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης, αναφερόμενος στα εδάφη που έχει προσαρτήσει η Ρωσία.
«Πιστεύω ότι εκείνοι που απηύθυναν αυτή την ημερομηνία δεν έχουν εξετάσει ούτε μία από αυτές τις ερωτήσεις», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Λούκας Μάτσεκ, ειδικός σε θέματα διεύρυνσης της ΕΕ στο Ινστιτούτο Ζακ Ντελόρ. Η ένταξη της Ουκρανίας τον Ιανουάριο του 2027 είναι «εντελώς ανέφικτη». Θα έπρεπε να «ανατραπεί πλήρως η λογική» και να ανασχεδιαστεί η διαδικασία, με την ένταξη να προηγείται όλων των άλλων σταδίων.
Ενδέχεται, ωστόσο, να τίθεται το ερώτημα αν αυτή η «νέα προσέγγιση» θα εφαρμοστεί και για τις χώρες των Βαλκανίων (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Σερβία και Κόσοβο) που περιμένουν εδώ και χρόνια, χωρίς προοπτική άμεσης ένταξης.
Υπενθυμίζεται ότι η ταχύτερη ένταξη στην ΕΕ σημειώθηκε για τη Φινλανδία, η οποία χρειάστηκε λιγότερα από 3 χρόνια από την υποβολή της επίσημης αίτησής της. Αντιθέτως, η Τουρκία είναι υποψήφια εδώ και περίπου 30 χρόνια, όμως η διαδικασία έχει «παγώσει» πλήρως.
