Καθώς πλησιάζει το τέλος του 2025, ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας εισέρχεται σε μία φάση παρατεταμένης φθοράς, στην οποία οι διπλωματικές πρωτοβουλίες δεν οδηγούν σε στρατηγική σύγκλιση και οι στρατιωτικές εξελίξεις δεν αποφέρουν καθοριστικά αποτελέσματα.
Η κατάσταση των άκαρπων συνομιλιών ΗΠΑ – Ουκρανίας για ένα ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων συνοδεύεται από ανακοινώσεις για επικείμενες τριμερείς διαπραγματεύσεις, καθώς και από παρατεταμένες εχθροπραξίες, με αναποτελεσματικότητα στο να επιτευχθεί έστω μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός.
Η συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ουκρανίας στην Φλόριντα (28 Δεκεμβρίου), ανακοινώθηκαν, μεταξύ άλλων, τα παρακάτω:
- Το ζήτημα της εδαφικής διεκδίκησης για το Ντονμπάς παραμένει άλυτο.
- Δεν υπήρξε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, ώστε να διεξαχθεί δημοψήφισμα στην Ουκρανία.
- Η κατάσταση του κατεχόμενου πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια (ZNPP) συζητήθηκε εκτενώς, με τις δύο χώρες να συνεργάζονται για τη λειτουργία του.
- Η Ουκρανία και οι ΗΠΑ πλησιάζουν σε συμφωνία για το ειρηνευτικό σχέδιο και για τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας.
- Συνεχιζονται οι συζητήσεις για την οικονομική ανόρθωση της Ουκρανίας μετά τον πόλεμο.
- Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ομάδες εργασίας από Ουκρανία, ΗΠΑ και Ρωσία θα συναντηθούν το Ιανουάριο του 2026.
Το «Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου» (ISW) τονίζει ότι οι πρόσφατες δηλώσεις του Κρεμλίνου έρχονται σε αντίθεση με πολλές από τις προτάσεις του Τραμπ για τον τερματισμό της σύγκρουσης. Το Κρεμλίνο, από τη μία, απορρίπτει συνεχώς τις εγγυήσεις ασφαλείας που προτείνει η Δύση, ενώ από την άλλη, ζητά οποιαδήποτε μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία να περιλαμβάνει τερματισμό της επέκτασης του ΝΑΤΟ.
Ο Πούτιν επεσήμανε στον Τραμπ την αναγκαιότητα τήρησης των συμφωνιών ΗΠΑ – Ρωσίας όπως συμφωνήθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής της Αλάσκας (Αύγουστος 2025). Υπογράμμισε και αυτές τις θέσεις όταν συνάντησε Ρώσους στρατιωτικούς διοικητές στις 27 Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με το ISW, οι στόχοι της Ρωσίας ξεπερνούν τις εδαφικές απαιτήσεις και περιλαμβάνουν στρατηγικά αιτήματα προς το ΝΑΤΟ και τη Δύση. Έτσι, μία ειρηνευτική συμφωνία που δεν καλύπτει αυτές τις ευρύτερες απαιτήσεις δεν αναμένεται να γίνει αποδεκτή από τη Ρωσία και δεν θα συμβάλλει στην επίτευξη μόνιμης ειρήνης ή στην αποκατάσταση των σχέσεων.
Η συνάντηση ΗΠΑ – Ουκρανίας στη Φλόριντα δείχνει ότι υπάρχει διαπραγματευτική δραστηριότητα, χωρίς όμως να υπάρχει στρατηγική συμφωνία στα ζητήματα που αφορούν τον τερματισμό του πολέμου. Παρά την πρόοδο στο πλαίσιο των 20 σημείων και τις εγγυήσεις ασφαλείας, τα βασικά σημεία διαφωνίας παραμένουν άλυτα.
Είναι αξιοσημείωτο ότι:
- Δεν κατέστη εφικτή η κατάπαυση του πυρός, κάτι που περιορίζει τις πιθανότητες πολιτικής νομιμοποίησης οποιασδήποτε συμφωνίας μέσω δημοψηφίσματος.
- Το Ντονμπάς παραμένει κεντρικό σημείο της σύγκρουσης.
- Η κατάσταση του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια (ZNPP) εξετάστηκε κυρίως από τεχνική και διαχειριστική σκοπιά, χωρίς να επιλυθεί το ζήτημα της ρωσικής κατοχής.
Μαζικές ρωσικές επιθέσεις με drones και πυραύλους
Η διπλωματία ακολουθεί το πόλεμο, καθώς η Ρωσία επιθυμεί να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος. Έτσι, για άλλη μια εβδομάδα (23-29 Δεκεμβρίου 2025), πραγματοποίησε μαζικές συνδυασμένες επιθέσεις με πυραύλους και drones κατά της Ουκρανίας. Οι ρωσικές δυνάμεις εκτόξευσαν πάνω από 1.500 drones τύπου Shahed, 79 πυραύλους (βαλλιστικούς και cruise) και μεγάλο αριθμό βομβών ολίσθησης, πλήττοντας ενεργειακές και πολιτικές υποδομές κυρίως του Κιέβου και της Οδησσού, αλλά και άλλων πόλεων όπως Ζιτόμιρ, Ρίβνε, Βίνιτσα, Ζαπορίζια, Σούμι, Ντνίπρο, Χερσώνα, Χάρκοβο, Τσερνίχιβ και Μικολάιβ, όπως αποτυπώνεται στον σχετικό χάρτη.
Ουκρανικές επιθέσεις
Ταυτόχρονα, οι ουκρανικές δυνάμεις πραγματοποίησαν σημαντικές επιθέσεις εντός της Ρωσίας. Ειδικότερα, χτύπησαν:
- Το πετροχημικό εργοστάσιο Stavrolen της Lukoil στο Μπουντιόνοφσκ (περίπου 250 χιλιόμετρα βόρεια της Γεωργίας), που παράγει εξαρτήματα για drones, πυραύλους και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου.
- Το εργοστάσιο συνθετικού καουτσούκ Efremov στην περιφέρεια Τούλα (περίπου 280 χιλιόμετρα νότια της Μόσχας), που κατασκευάζει εξαρτήματα για εκρηκτικά και στερεά καύσιμα πυραύλων.
- Ένα αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας και ανθυποβρυχιακού πολέμου Il-38N στην αεροπορική βάση Yeysk (ανατολικά του Αζοφικής Θάλασσας).
- Το εργοστάσιο επεξεργασίας πετρελαϊκών προϊόντων Novoshakhtinsk στην περιφέρεια Rostov (περίπου 15 χιλιόμετρα ανατολικά της Ουκρανίας).
- Το λιμάνι Temryuk και ένα δεξαμενόπλοιο στο Κράι Κρασνοντάρ (νότια παράλια της Αζοφικής Θάλασσας).
- Το εργοστάσιο επεξεργασίας φυσικού αερίου Όρενμπουργκ (βόρεια του Καζακστάν), με ετήσια δυναμικότητα 37,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου.
- Το διυλιστήριο πετρελαίου Syzran στην περιφέρεια Σαμάρα (περίπου 930 χιλιόμετρα ανατολικά της Ουκρανίας), με ετήσιο όγκο επεξεργασίας 7-8,9 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου.
- To διυλιστήριο πετρελαίου Volgograd (περίπου 350 χιλιόμετρα ανατολικά της Ουκρανίας).
Τα εδαφικά κέρδη
Τους τελευταίους μήνες, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις σε όλο το μέτωπο με ελάχιστα εδαφικά κέρδη. Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν ανακτήσει έδαφος στην περιοχή του Ποκρόφσκ (περιφέρεια Ντόνετσκ) και του Κουπιάνσκ (περιφέρεια Χάρκοβο), ενώ οι ρωσικές δυνάμεις έχουν προχωρήσει κοντά στη Χουλιάιπολε (περιφέρεια Ζαπορίζια).
Η ISW εκτιμά ότι οποιαδήποτε ξαφνική και σημαντική πρόοδος σε επιχειρησιακό επίπεδο είναι απίθανη. Έτσι, η Ρωσία αναμένεται να περιορίσει τα εδαφικά κέρδη της και το 2026.
Με βάση το Think Tank «Russia Matters» του πανεπιστημίου Harvard, το 2025, οι ρωσικές δυνάμεις κέρδιζαν κατά μέσο όρο 456 τετραγωνικά χιλιόμετρα το μήνα. Ωστόσο, τον Δεκέμβριο παρατηρήθηκε μείωση κατά 22% στα εδαφικά κέρδη (περίπου 357 τετραγωνικά χιλιόμετρα).
Λίγο πριν τελειώσει το 2025, η Ρωσία κατέχει συνολικά το 20% της Ουκρανίας:
- Το 100% της χερσονήσου της Κριμαίας.
- Το 65% της περιφέρειας Χερσώνα.
- Το 75% της περιφέρειας Ζαπορίζια.
- Το 79% της περιφέρειας Ντόνετσκ.
- Το 99% της περιφέρειας Λουχάνσκ.
- Το 5% της περιφέρειας Χάρκοβο.
- Το 1% της περιφέρειας Σούμι.
Ένα… έντονο 2025
Το 2025 ήταν ένα έτος γεμάτο διπλωματικές πιέσεις για την Ουκρανία, σχετικά με την επίτευξη ειρηνικής συμφωνίας, ενώ βιώθηκε μια σκληρή πραγματικότητα στο πεδίο της μάχης.
Η συνεχής παρέμβαση του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου ενθαρρύνει, ωστόσο οι προτάσεις του ασκούν πιέσεις στο Κίεβο για εδαφικές παραχωρήσεις και μείωση του στρατού της Ουκρανίας. Γενικά, η αλλαγή στην αμερικανική στρατηγική οδήγησε σε επεισοδιακές συναντήσεις στο Οβάλ Γραφείο, δημιουργώντας ανησυχία στην ηγεσία της Ουκρανίας.
Τον Ιούλιο του 2025, η Ουκρανία βρέθηκε να αντιμετωπίζει αντικυβερνητικές διαδηλώσεις λόγω ενός νομοσχεδίου που περιορίζει την ανεξαρτησία των αρχών κατά της διαφθοράς (NABU/SAPO), αναγκάζοντας τον Ζελένσκι να αναστραφεί. Στο τέλος της χρονιάς, μια μεγάλη έρευνα (Επιχείρηση Midas) αποκάλυψε κύκλωμα διαφθοράς ύψους 100 εκατ. δολαρίων στον ενεργειακό τομέα με κεντρικό πρόσωπο έναν στενό συνεργάτη του Προέδρου, οδηγώντας σε παραιτήσεις υπουργών, συμπεριλαμβανομένου του προσωπάρχη του Ζελένσκι, Αντρίι Γέρμακ.
Αν και η Ε.Ε. αύξησε την οικονομική υποστήριξη, δεν κατάφερε να καλύψει το κενό της ΗΠΑ με βαριά οπλικά συστήματα (πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και αεράμυνα) και δεν επιτεύχθηκε μια ενιαία πολιτική για να τερματιστεί ο πόλεμος.
Καθ’ όλη την διάρκεια της χρονιάς, η Ρωσία συνεχίζει τις μαζικές επιθέσεις με drones, πυραύλους (βαλλιστικούς και cruise) και βόμβες ολίσθησης, εστιάζοντας κυρίως στις ενεργειακές υποδομές. Σε γενικές γραμμές, η Ρωσία παρέμεινε ανώτερη σε αριθμό στρατευμάτων και όπλων, αξιοποιώντας μαζικά τα drones και τις βόμβες ολίσθησης. Ωστόσο, υπέστη μεγάλες απώλειες για μικρά εδαφικά κέρδη.
Στο μέτωπο, παρά τις ρωσικές προελάσεις και την κατάληψη σημαντικών περιοχών όπως το Ποκρόφσκ (Δεκέμβριος 2025), η πρώτη γραμμή παρέμεινε σχετικά σταθερή και δεν κατέρρευσε.
Οι ουκρανικές δυνάμεις απέδωσαν σημαντικά, πραγματοποιώντας πλήγματα κατά ενεργειακών και στρατιωτικών στόχων εντός της Ρωσίας. Επιπλέον, κατάφεραν να αναχαιτίσουν σε μεγάλο βαθμό τις συνεχείς ρωσικές επιθέσεις στη γραμμή του μετώπου.
Η χρονιά κλείνει με την Ουκρανία να αγωνίζεται σε τρία μέτωπα: το στρατιωτικό, το διπλωματικό και τη διαφάνεια εντός της χώρας.
Το 2025 δεν σηματοδότησε την ήττα της Ουκρανίας, αλλά καθόρισε ότι ο χρόνος δεν είναι υπέρ της. Εν μέσω μιας Ρωσίας που επενδύει σε φθορά, μιας Αμερικής που αναζητά μία έξοδο και μιας Ευρώπης δίχως στρατηγική πρωτοβουλία, το Κίεβο πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να αντέξει, τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στα πολιτικά και διαφάνειας θέματα.
Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν η Ουκρανία θα συνεχίσει τον πόλεμο, αλλά με ποιους όρους θα κληθεί να τον τερματίσει.
Πιθανά σενάρια τερματισμού του ρωσο-ουκρανικού πολέμου
Το 2025 κλείνει χωρίς σαφή ένδειξη για τον τερματισμό του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, αφήνοντας την Ουκρανία και τη Δύση προσερχόμενες σε ένα 2026 γεμάτο αβεβαιότητες. Παρά τις προσπάθειες για διπλωματικές πρωτοβουλίες, οι στρατηγικές και πολιτικές συνθήκες δείχνουν ότι ο πόλεμος δεν θα λήξει σύντομα.
Διεθνείς σκέψεις, όπως αυτές του Council on Foreign Relations (CFR), του CEPA (Center for European Policy Analysis) και του Chatham House, εκτιμούν πιθανά σενάρια τα οποία περιλαμβάνουν μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις, υβριδικές απειλές, παρατεταμένες συγκρούσεις και αβεβαιότητα.
Γενικά, εκτιμούν ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για άμεση ειρηνευτική συμφωνία μέχρι το τέλος του 2025, ότι θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις, και ότι μπορεί να επεκταθεί ο πόλεμος, καθώς η Ρωσία θα εντείνει τις υβριδικές επιθέσεις κατά ευρωπαϊκών υποδομών.
Σύμφωνα με το Reuters, πάνω από το 50% των Ρώσων πολιτών πιστεύει ότι ο πόλεμος θα τελειώσει το 2026, δείχνοντας κοινωνική προσδοκία, αλλά όχι στρατιωτική ή διπλωματική βάση για άμεσο τερματισμό.
Η Ουκρανία και η Δύση καλούνται να προσαρμοστούν σε μία κατάσταση σταδιακής φθοράς, όπου κάθε πολιτική ή στρατιωτική κίνηση θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην μελλοντική διαμόρφωση της περιοχής ασφαλείας.
Το 2026 χρονιά αποφάσεων
Με την έλευση του 2026, ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος δεν δείχνει σημάδια άμεσης αποκλιμάκωσης. Η Ρωσία επενδύει στην φθορά, η Ουκρανία στην αντοχή και η Δύση στην ελαχιστοποίηση του κόστους, χωρίς όμως να έχει διαμορφωθεί ένα κοινό στρατηγικό σχέδιο για την έξοδο από τη σύγκρουση.
Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να συνεχιστούν, όχι ως σημάδι επικείμενης ειρήνης, αλλά ως παράλληλη διαδικασία σε έναν ενεργό πόλεμο.
Σε αυτό το ταραγμένο περιβάλλον, το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι εάν θα επιτευχθεί συμφωνία, αλλά αν και ποιος θα μπορεί να τη στηρίξει.
Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής [email protected]
Διαβάστε επίσης:
Κινηματογραφική ληστεία σε τράπεζα στη Γερμανία – Ξεπερνά τα 30 εκατ. ευρώ η αξία των κλοπιμαίων
Ατύχημα με τελεφερίκ στις ιταλικές Άλπεις: Τέσσερις τραυματίες και 100 αποκλεισμένοι
Το μυστικό «παλάτι» του Πούτιν στην Κριμαία – Τι αποκαλύπτει έρευνα υποστηρικτών του Ναβάλνι (Photos)
