Από τον Ιανουάριο του 2026, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταργήσει την τελωνειακή απαλλαγή για δέματα που έχουν αξία κάτω των 150 ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι όλα τα πακέτα από τρίτες χώρες θα εμπλέκονται στις καθιερωμένες τελωνειακές διαδικασίες, με επιβολή δασμών και λοιπών τελών διαχείρισης. Αυτή η απόφαση ελήφθη την Πέμπτη από το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (ECOFIN). Στην υποστήριξη αυτού του μέτρου βρίσκεται η Ελλάδα και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, ο οποίος το θεωρεί αναγκαίο για την τήρηση του υγιούς ανταγωνισμού, τη φύλαξη των δημόσιων εσόδων και την ασφάλεια των προϊόντων.
Οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές τώρα αρχίζουν να σταθμίζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα αυτών των νέων κανονισμών.
Για την Ελλάδα, η υποστήριξη και η επιτάχυνση του μέτρου καθορίζεται από την ανάγκη για μια πολιτική που θα εξισορροπεί τα συμφέροντα των καταναλωτών και των εγχώριων επιχειρήσεων, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία των δημόσιων εσόδων, βάζοντας τέλος στις στρεβλώσεις, τα «παράθυρα» και τις «Κερκόπορτες» που προέκυψαν με την άνθιση του ηλεκτρονικού εμπορίου τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
Τα πλεονεκτήματα του μέτρου συμπεριλαμβάνουν τη μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού από ξένες επιχειρήσεις, την αύξηση των δημόσιων εσόδων, την αποφυγή αποστολών ακατάλληλων προϊόντων που δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς και περιβαλλοντικά οφέλη από τη μείωση της παραγωγής και της υπερκατανάλωσης προϊόντων αμφιβόλου ποιότητας και προέλευσης.
Από την άλλη, τα μειονεκτήματα περιλαμβάνουν τις αυξήσεις στις τελικές τιμές για «πολύ φθηνά» προϊόντα από τρίτες χώρες λόγω δασμών και τελών, πιθανές επιβαρύνσεις για τα χαμηλότερα εισοδήματα που επιδιώκουν τις χαμηλές τιμές, κινδύνους καθυστερήσεων και γραφειοκρατίας στα τελωνεία, πρόσθετα έξοδα και διαδικασίες που σχετίζονται με τις ταχυμεταφορές και τα τελωνεία, καθώς και την ανάγκη προσεκτικού σχεδιασμού για την επιβολή του «τέλους διαχείρισης» ανά πακέτο (τουλάχιστον 1,5-2 ευρώ σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα).
Τι αποφάσισε το ECOFIN
Την περασμένη Πέμπτη, οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ αποφάσισαν να καταργήσουν τις τελωνειακές απαλλαγές για δέματα χαμηλής αξίας, επιταχύνοντας την εφαρμογή του μέτρου από το 2026 αντί για το 2028. Αυτό θα περιλαμβάνει μια μεταβατική «απλή» λύση, ώστε όλα τα δέματα να υποβάλλονται σε διαδικασίες τελωνείου και δασμών. Σε δύο χρόνια, από το 2028, θα εξεταστούν και αυστηρότερα μέτρα, με αναθεώρηση της Οδηγίας στην οποία θα εισάγονται ηλεκτρονικά κάθε αγορά από τρίτα ηλεκτρονικά καταστήματα στην ΕΕ.
Τα κράτη μέλη θα υποβάλουν συγκεκριμένες προτάσεις για την υλοποίηση στο επόμενο ECOFIN, μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα (μέχρι τις 12/12), με στόχο τη δημιουργία νέας αρχιτεκτονικής εισαγωγών μικροδεμάτων από την Κίνα και τρίτες χώρες, η οποία θα πρέπει να λειτουργήσει “το συντομότερο δυνατό” εντός του 2026, χωρίς να προκαλεί επιπλέον καθυστερήσεις ή προβλήματα στα τελωνεία λόγω του όγκου των μικροδεμάτων.
Τι σημαίνει για τον καταναλωτή
Όλα τα δέματα από τρίτες χώρες θα αξιολογούνται για δασμούς ανεξαρτήτως αξίας (εκτός από το ΦΠΑ που ήδη εφαρμόζεται κατά την αγορά μέσω IOSS/checkout), με αποτέλεσμα οι τελικές τιμές να γίνονται πιο υψηλές και λιγότερο ελκυστικές για τα «φθηνά» πακέτα.
Επιπλέον των δασμών, το σχέδιο περιλαμβάνει και ένα ξεχωριστό «τέλος διεκπεραίωσης» (handling fee) ανά μικροδέμα, ύψους περίπου 2 ευρώ σύμφωνα με τις τρέχουσες προτάσεις, το οποίο θα είναι σε ισχύ μετά τα μέσα του 2026, αν και το ακριβές ποσό και το σχέδιο μένουν να επιβεβαιωθούν πολιτικά.
Πώς επηρεάζονται οι πλατφόρμες Temu, Shein, Trendyol
Το μοντέλο πωλήσεων που ακολουθούν πλατφόρμες όπως η Temu, η Shein, η Bangood και η Trendyol (αλλά και οι αγορές μέσω eBay) βρίσκεται στο στόχαστρο λόγω των εξαιρετικά χαμηλών τιμών και της δωρεάν αποστολής σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αυτό το μοντέλο είχε βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στην τελωνειακή απαλλαγή που ίσχυε για αγορές μέχρι 150 ευρώ («de minimis»), δίνοντας τη δυνατότητα στις ξένες εταιρείες να προσφέρουν υποτιμούμενες τιμές ή να σπάνε τις παραγγελίες, προκειμένου να παρακάμψουν την επιβολή δασμών.
Από τον επόμενο μήνα, όμως, αυτές οι αγορές θα επιβαρύνονται με δασμούς και τέλη, γεγονός που θα περιορίσει την ανταγωνιστικότητα τους στις τελικές τιμές σε σχέση με τους ευρωπαίους λιανεμπόρους και ενδεχομένως να αναγκάσει τις ξένες εταιρείες να αλλάξουν τις πολιτικές δωρεάν αποστολής και επιστροφών προϊόντων.
Η πλήρης μετάβαση σε καθεστώς τελωνειακού ελέγχου μπορεί να προκαλέσει καθυστερήσεις και προβλήματα στα τελωνεία, απαιτώντας προσαρμογές και βελτιώσεις στα πληροφοριακά συστήματα των τελωνείων, ενδέχεται μάλιστα να αυξήσει τα λειτουργικά έξοδα των πλατφορμών.
Τι αλλάζει για τα e-shops
Για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά e-shops, οι κανονισμοί του παιχνιδιού διαφοροποιούνται, κάνοντάς τα πιο ίσα απέναντι στους ανταγωνιστές τους από την Κίνα. Τα άμεσα εισαγόμενα οικονομικά πακέτα δεν θα εξαιρούνται από τους δασμούς, περιορίζοντας τη διαφορά τιμολόγησης σε σχέση με τις ευρωπαϊκές πλατφόρμες που πληρώνουν πλήρεις δασμούς και συμμορφώνονται με αυστηρά ποιοτικά πρότυπα.
Η Ελλάδα λειτουργεί ως πύλη εισόδου κινέζικων προϊόντων στην ΕΕ και συντόνισε τις προσπάθειές της μαζί με τη Γαλλία για την επιτάχυνση αυτών των μέτρων, ανταγωνιζόμενη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι τοπικές επιχειρήσεις και τα e-shops έναντι των ξένων πλατφορμών.
Γιατί αλλαγές στο καθεστώς
Η ραγδαία αύξηση των μικροδεμάτων από τρίτες χώρες, όπως οι Temu και Shein, έχει προκαλέσει απώλειες στα κράτη μέλη. Αυτές οι απώλειες δεν περιορίζονται μόνο στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, αλλά συνδέονται και με υποτιμολογήσεις που προκαλούν μείωση εσόδων και στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό, πλήττοντας την ευρωπαϊκή βιομηχανία και λιανική.
Η ΕΕ στοχεύει σε ίσους όρους, καλύτερο έλεγχο συμμόρφωσης και ασφάλειας προϊόντων ενώ αποθαρρύνει πρακτικές «fast fashion» που επιβαρύνουν το περιβάλλον και παρακάμπτουν τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
Η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επεσήμανε ότι «από εδώ και στο εξής, όλα τα δέματα θα υποβάλλονται σε κανονικές τελωνειακές διαδικασίες» αυξάνοντας «τον δίκαιο ανταγωνισμό και παρέχοντας καλύτερη προστασία στον καταναλωτή», με υποσχέσεις για υποστήριξη των κρατών-μελών μέσω άμεσων μεταβατικών μέτρων.
«Δεν επιθυμούμε να κλείσει η Ευρώπη στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις, αλλά να κλείσουμε την «κερκόπορτα» του αθέμιτου ανταγωνισμού. Ο κύριος στόχος είναι να διορθωθεί ο κανονισμός de minimis» δήλωσε ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, Σταύρος Καφούνης.
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης, υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τόνισε ότι «η Ελλάδα υποστηρίζει полностью το μέτρο» ζητώντας την εφαρμογή του από την αρχή του 2026.
Σημειώνεται ότι μέχρι και τα δύο τρίτα των μικροδεμάτων δηλώνονται με υποτιμολογήσεις, κάτι που θα αντιμετωπιστεί μόνο με την κατάργηση της εξαίρεσης και αυστηρότερη εφαρμογή των κανονισμών.
Διαβάστε επίσης:
Νέα ένταση Κίνας – Ιαπωνίας μετά τη διέλευση κινεζικών πλοίων από τα Σενκάκου
Νότια Κορέα: Σταρ της K-pop και η μητέρα της εξουδετέρωσαν διαρρήκτη
«Κίνημα του Σομπρέρο»: Περισσότεροι από 120 τραυματίες στη διαδήλωση κατά της «διεφθαρμένης ναρκοκυβέρνησης» (Videos)
