Αν και οι εξελίξεις στη Γάζα φαίνονται προσωρινά θετικές, η πλήρης λήξη του πολέμου και η επίτευξη μιας μόνιμης ειρήνης παραμένουν αρκετά δύσκολες.
Η Λωρίδα της Γάζας βιώνει μια ευαίσθητη ανακωχή, αλλά η ειρήνη είναι ακόμη μακριά. Παρά την προσωρινή παύση των εχθροπραξιών και τις πρώτες ανταλλαγές ομήρων, οι προκλήσεις παραμένουν. Η Χαμάς δεν έχει αποδοθεί πλήρως και η ανθρωπιστική βοήθεια φτάνει με μεγάλες δυσκολίες, τη στιγμή που η συνεχιζόμενη ένταση απειλεί να υπονομεύσει κάθε συμφωνία που έχει επιτευχθεί.
Προσπάθειες για τη διατήρηση της εκεχειρίας
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο Ντόναλντ Τραμπ εκφράζει ανησυχία πως ο πρωθυπουργός του Ισραήλ ενδέχεται να θελήσει να «αναιρέσει» τη συμφωνία και να συνεχίσει μια εκτενή επίθεση κατά της Χαμάς. Γι’ αυτό το λόγο, έστειλε τον αναπληρωτή του Τζέι Ντι Βανς και τους απεσταλμένους του στο Ισραήλ, Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της ειρηνικής διαδικασίας και να ασκηθεί πίεση και στις δύο πλευρές για να ξεκινήσουν συζητήσεις για τη δεύτερη κρίσιμη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου με 20 σημεία για τη Γάζα.
Η επίσκεψη του Βανς συνέβη ύστερα από μια αύξηση της βίας την Κυριακή, η οποία απείλησε να οδηγήσει σε κατάρρευση της δώδεκα ημερών εκεχειρίας. Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, μαχητές της Χαμάς σκότωσαν δύο Ισραηλινούς στρατιώτες στη νότια Γάζα, προκαλώντας ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές που οδήγησαν στην απώλεια δεκάδων Παλαιστινίων. Παράλληλα, ο ισραηλινός στρατός ανέφερε ότι αντεπίθεσε σε «τρομοκράτες» που διείσδυσαν στην λεγόμενη «Κίτρινη Γραμμή», η οποία καθορίζει την περιοχή της Λωρίδας όπου έχουν αναπτυχθεί ισραηλινές δυνάμεις.
Εντούτοις, αισιόδοξα είναι τα μηνύματα που έρχονται από το Κάιρο, όπως δήλωσε ο Χαλίλ Αλ Χάγια, επικεφαλής διαπραγματευτής της Χαμάς, τονίζοντας ότι τόσο η οργάνωσή του όσο και άλλες παλαιστινιακές ομάδες είναι προσηλωμένες στη συμφωνία της κατάπαυσης του πυρός και δεσμευμένες να την τηρήσουν μέχρι τέλους. Πρόσθεσε ότι η Χαμάς δυσκολεύεται να εξασφαλίσει και να παραδώσει τα σώματα των ομήρων λόγω ελλείψεως εξειδικευμένου εξοπλισμού. Να σημειωθεί ότι μέχρι την Τετάρτη είχαν παραδοθεί στο Ισραήλ οι 13 από τις 28 σορούς των ομήρων.
Δυσκολίες στη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας
Είναι σαφές ότι η διατήρηση της εκεχειρίας είναι καίριας σημασίας για τη συνεχιζόμενη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Σύμφωνα με το BBC, από την έναρξη της εκεχειρίας έως το βράδυ της Τρίτης, 530 φορτηγά του WFP έχουν εισέλθει στη Γάζα, μεταφέροντας περισσότερους από 6.700 τόνους τροφίμων. Αυτές οι ποσότητες μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες σχεδόν 500.000 ανθρώπων για δύο εβδομάδες.
Ωστόσο, ο ημερήσιος στόχος των 2.000 τόνων προμηθειών δεν έχει ακόμη επιτευχθεί, καθώς δεν παραμένουν ανοιχτά όλα τα διόδια στην περιοχή της Γάζας. Εκεί λειτουργούν μόνο δύο περάσματα – το Κερέμ Σαλόμ και το Κισσουφίμ – χωρίς κανένα από αυτά να βρίσκεται στον Βορρά (περιοχή της πόλης της Γάζας), όπου η κατάσταση επισιτισμού είναι κρίσιμη.
Κατάσταση σήμερα
Μέχρι τώρα, έχει επιτευχθεί εκεχειρία και έχει κλείσει η πρώτη φάση της ισραηλινο-παλαιστινιακής συμφωνίας. Η Χαμάς παρέδωσε στις ισραηλινές αρχές 20 ομήρους και 13 σορούς, ενώ το Ισραήλ απελευθέρωσε 2.000 Παλαιστινίους κρατούμενους.
Ωστόσο, τα βασικά ζητήματα της τρέχουσας φάσης περιλαμβάνουν την παράδοση των υπολοίπων 15 σορών των ομήρων, που φαίνεται σχεδόν αδύνατη, και φυσικά τον αφοπλισμό της Χαμάς. Δευτερεύοντα προβλήματα παραμένουν οι συνεχείς παρεμβολές στην ανθρωπιστική βοήθεια από τις ισραηλινές δυνάμεις και οι παραβιάσεις της «Κίτρινης Γραμμής» από μαχητές ένοπλων ομάδων, οδηγώντας σε ανθρώπινες απώλειες.
Αυτά πρέπει να συνυπολογιστούν μαζί με τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις της Χαμάς κατά απέναντι παλαιστινιακών δυνάμεων, κυρίως στην ανατολική Ράφα και στη Χαν Γιουνίς.
Στη δεύτερη και πιο απαιτητική φάση της συμφωνίας, αναμένονται περισσότερα προβλήματα, καθώς θα προστεθούν νέα ζητήματα. Για παράδειγμα, 5.000 Παλαιστίνιοι αστυνομικοί εκπαιδευμένοι στην Αίγυπτο θα αναλάβουν τη δύσκολη αποστολή της διατήρησης της τάξης στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ οι περίπου 7.000 μαχητές της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς αρνούνται να παρακεντήσουν τα όπλα τους.
Επιπλέον, εκτιμάται ότι δυνάμεις από τρίτες χώρες, πιθανόν μουσουλμανικές, θα συμμετάσχουν στην αποστολή αυτή. Ωστόσο, αν η Χαμάς δεν αφοπλιστεί, είναι πολύ πιθανό να μη γίνει τίποτα από όλα αυτά. Δηλαδή, η συμφωνία μπορεί να καταρρεύσει με αμοιβαία ανταλλαγή ομήρων και την απελευθέρωση των 2.000 Παλαιστινίων. Έτσι, η σύγκρουση στη Λωρίδα της Γάζας θα συνεχιστεί μετά από μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός.
Πολλοί παράγοντες απειλούν την ειρήνη
Παρά τις θετικές ενδείξεις, η ειρήνη στη Γάζα παραμένει ευαίσθητη. Η επιτυχία της δεύτερης φάσης της συμφωνίας εξαρτάται από τον αφοπλισμό της Χαμάς, την επιστροφή των υπόλοιπων σορών και την εξασφάλιση της ροής ανθρωπιστικής βοήθειας. Μέχρι να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, η περιοχή κινδυνεύει να συνεχίσει να βρίσκεται σε κατάσταση μόνιμης συγκρούσεως, με τις ανθρωπιστικές κρίσεις και την κοινωνική ανασφάλεια να καθιστούν κάθε προσπάθεια ειρήνης ολοένα πιο δύσκολη.
Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής ([email protected])
Διαβάστε επίσης:
Γάζα: Ο υποσιτισμός εγκύων και βρεφών θα έχει επιπτώσεις σε γενιές ολόκληρες, λέει ο ΟΗΕ
Ντάνιελ Ναροντίτσκι: Θρίλερ με τον θάνατο του σκακιστή – Οι κατηγορίες για bullying σε βάρος του και η έρευνα της FIDE
Νέα Υόρκη: Νεογέννητο με τον ομφάλιο λώρο βρέθηκε παρατημένο σε σταθμό του μετρό
