Εξαιρετικά ισχυρή ηλεκτρική εκκένωση πάνω απ’ την Αδριατική Θάλασσα προκάλεσε δύο από τα πιο σπάνια ατμοσφαιρικά φαινόμενα, τα οποία καταγράφηκαν την ίδια στιγμή σε μία εντυπωσιακή φωτογραφία.
Λίγες εβδομάδες πριν, ένας ιδιαίτερα ισχυρός κεραυνός εκδηλώθηκε πάνω από την Αδριατική Θάλασσα, ανάμεσα στην Ιταλία και τα Βαλκάνια. Το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που δημιουργήθηκε, εξαπλώθηκε σε τεράστια απόσταση, προκαλώντας δύο εξαιρετικά σπάνια φαινόμενα στην ατμόσφαιρα.
Το εντυπωσιακό στιγμιότυπο καταγράφηκε πάνω από την πόλη Ποσσάνιο, στη βόρεια Ιταλία και το αξιοσημείωτο είναι πως και τα δύο φαινόμενα εμφανίστηκαν ταυτόχρονα. Το καρέ τράβηξε ο φωτογράφος Βάλτερ Μπινότο, ο οποίος είχε τιμηθεί στο παρελθόν με το βραβείο Wildlife Photographer of the Year.
Sprites και ELVEs: Τι είναι τα δύο φαινόμενα που σχηματίστηκαν στην ατμόσφαιρα;
Στο καρέ διακρίνεται ένας κόκκινος δίσκος που μοιάζει με ιπτάμενο αντικείμενο και στο κέντρο του, μια εντυπωσιακή κόκκινη δομή που θυμίζει μέδουσα με πλοκάμια. Η δομή με τα «πλοκάμια» ονομάζεται sprite και είναι μία μορφή ηλεκτρικής εκκένωσης που δεν κατευθύνεται προς το έδαφος, αλλά αντίθετα ανεβαίνει προς την ανώτερη ατμόσφαιρα.
Ο κόκκινος δίσκος γύρω του είναι ένα ELVE (Emission of Light and Very low-frequency perturbations due to Electromagnetic pulse sources), ένα από τα πιο σπάνια και ταχύτερα ατμοσφαιρικά φαινόμενα που έχουν καταγραφεί.
Όπως και έγραψε ο ίδιος ο Μπινότο: «Πρόκειται για έναν εξαιρετικά σπάνιο συνδυασμό». Τα sprites και ELVEs ανήκουν σε μια κατηγορία φαινομένων που ονομάζονται Transient Luminous Events, δηλαδή παροδικά φωτεινά φαινόμενα που σχετίζονται με καταιγίδες, αλλά εκδηλώνονται πολύ ψηλότερα από τους συνηθισμένους κεραυνούς.
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά από αυτά έχουν ονόματα που θυμίζουν μυθικά πλάσματα, όπως trolls, pixies ή gnomes. Παρά την πρόοδο της επιστήμης, παραμένουν δύσκολα στη μελέτη λόγω της εξαιρετικά μικρής διάρκειάς τους.
Γιατί βγάζουν κόκκινη λάμψη;
Το κόκκινο χρώμα τόσο των sprites όσο και των ELVEs οφείλεται στη διέγερση μορίων αζώτου στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Παρόμοια απόχρωση μπορεί να εμφανιστεί και στο κατώτερο τμήμα του σέλας, αν και εκεί η ενέργεια προέρχεται από το διάστημα.
Τα ELVEs δημιουργούνται όταν ένας ασυνήθιστα ισχυρός κεραυνός παράγει έντονο ηλεκτρομαγνητικό παλμό, ο οποίος «χτυπά» την ιονόσφαιρα και εξαπλώνεται κυκλικά για εκατοντάδες χιλιόμετρα.
Τα ELVEs εντοπίστηκαν για πρώτη φορά μόλις το 1990 από το πλήρωμα του διαστημικού λεωφορείου Discovery, ενώ τα sprites φωτογραφήθηκαν για πρώτη φορά το 1989. Και τα δύο διαρκούν ελάχιστα χιλιοστά του δευτερολέπτου, γεγονός που καθιστά την καταγραφή τους εξαιρετικά δύσκολη.
