Ο Βλαντιμίρ Πούτιν πρότεινε να τερματίσει την προέλαση των στρατευμάτων του στην Ουκρανία κατά μήκος της τρέχουσας γραμμής μετώπου, ως μέρος των προσπαθειών για την επίτευξη μιας ειρηνικής συμφωνίας με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, όπως δημοσιεύουν οι Financial Times.
Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε στον Στιβ Γουίτκοφ, ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, κατά τη διάρκεια συνάντησης στην Αγία Πετρούπολη νωρίτερα μέσα στον μήνα, ότι η Μόσχα θα μπορούσε να απέχει από την προέλαση σε περιοχές που ελέγχονται εν μέρει από τον Κίεβο.
Στη συνέχεια, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέπτυξαν προτάσεις για μια πιθανή διευθέτηση, που περιλαμβάνει την αναγνώριση της Ουάσιγκτον ως ρωσικής ιδιοκτησίας της χερσονήσου της Κριμαίας, καθώς και την αναγνώριση του de facto ελέγχου του Κρεμλίνου σε τμήματα των τεσσάρων κατεχόμενων περιοχών.
Αυτή η πρόταση από τον Πούτιν αποτελεί την πρώτη ουσιαστική ένδειξη από την αρχή του πολέμου πριν από τρία χρόνια ότι η Ρωσία ίσως είναι διατεθειμένη να περιορίσει τις διεκδικήσεις της για να τερματίσει την εισβολή.
Ωστόσο, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οι οποίοι είναι ενημερωμένοι για τις εξελίξεις, προειδοποίησαν ότι ο Πούτιν πιθανόν να χρησιμοποιήσει αυτήν την φαινομενική παραχώρηση ως δόλωμα για να πείσει τον Τραμπ να αποδεχτεί άλλες απαιτήσεις της Ρωσίας, θέτοντας τις εν λόγω απαιτήσεις ως τετελεσμένα γεγονότα στην Ουκρανία.
«Υπάρχει μεγάλη πίεση στην Κίεβο να υποχωρήσει, έτσι ώστε ο Τραμπ να μπορεί να ισχυριστεί ότι κέρδισε», τόνισε κάποιος από αυτούς τους αξιωματούχους.
Ουκρανοί αξιωματούχοι προγραμματίζουν να συναντηθούν στο Λονδίνο με Ευρωπαίους και Αμερικανούς αξιωματούχους την Τετάρτη για να εξετάσουν τις τελευταίες προτάσεις. Ωστόσο, ο Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, αποχώρησαν από τους διαλόγους, σύμφωνα με πηγές από την Αμερική και την Ευρώπη. Ο Κιθ Κέλογκ, απεσταλμένος του Τραμπ στην Ουκρανία, αναμένεται να συμμετάσχει. Επιπλέον, ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν ανέφερε ότι ο Γουίτκοφ θα επισκεφθεί τη Μόσχα αργότερα αυτή την εβδομάδα, σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, δήλωσε στους Financial Times: «Η εργασία προχωράει εντατικά. Συζητάμε με τους Αμερικανούς. Η διαδικασία είναι δύσκολη και χρονοβόρα, γι’ αυτό είναι αδύνατο να περιμένουμε άμεσα αποτελέσματα και η εργασία δεν μπορεί να γίνει δημόσια».
Ο Τραμπ δημοσίευσε την Κυριακή στα κοινωνικά δίκτυα την ελπίδα του ότι Ουκρανία και Ρωσία θα «κάνουν μια συμφωνία αυτή την εβδομάδα» και έπειτα «θα αρχίσουν να συνεργάζονται με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που θα ευδοκιμούν και θα κάνουν πλούτη!».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρότειναν ιδέες που ο Λευκός Οίκος ελπίζει ότι θα μπορούσαν να σχηματίσουν το πλαίσιο μιας πιθανής συμφωνίας κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης συνάντησης στο Παρίσι με Ευρωπαίους και Ουκρανούς αξιωματούχους. Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, δήλωσε την Τρίτη ότι δεν έχει δεχτεί συγκεκριμένη πρόταση από τον Τραμπ για τη διαδικασία τερματισμού του πολέμου. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι μόλις υπάρξει κατάπαυση του πυρός, είναι έτοιμος να συνομιλήσει απευθείας με τον Πούτιν.
«Υπάρχουν σήματα, προτάσεις, συζητήσεις, αλλά δεν έχουμε λάβει επίσημη πρόταση», δήλωσε ο Ζελένσκι. Αν έρθει επίσημη πρόταση, πρόσθεσε, «θα την εξετάσουμε».
Ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν στους Financial Times ότι ορισμένες από τις ιδέες που παρουσίασε ο Τραμπ και η ομάδα του έγιναν δεκτές, χωρίς να διευκρινίσουν ποιες συγκεκριμένα. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού ειρηνευτικού σώματος στην Ουκρανία, καθώς και τη δημιουργία μιας ξεχωριστής στρατιωτικής δύναμης εκτός του ΝΑΤΟ για την παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός κατά μήκος μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης που εκτείνεται σε όλη τη γραμμή του μετώπου που ξεπερνά τα 1.000 χιλιόμετρα.
Η εν λόγω δύναμη θα συνεργαστεί με τις ουκρανικές και ρωσικές δυνάμεις για την παρακολούθηση της ανακωχής στα αντίστοιχα τμήματα της γραμμής επαφής.
Στο πλαίσιο μιας ενδεχόμενης συμφωνίας, η Ουκρανία θα δεσμευόταν να μην ανακτήσει δια της βίας τα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη, ενώ η Ρωσία θα συμφωνούσε να σταματήσει ή τουλάχιστον να περιορίσει την προέλαση του στρατού της.
Αυτό που παραμένει ασαφές είναι αν ο Τραμπ ζήτησε από την Ουκρανία να αναγνωρίσει επίσημα την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Ωστόσο, ο Ζελένσκι επανέλαβε τη θέση του σχετικά με τη χερσόνησο την Τρίτη, δηλώνοντας ότι «η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει την κατοχή της Κριμαίας. Είναι έδαφός μας, το έδαφος του λαού της Ουκρανίας, και δεν υπάρχει τίποτα να συζητήσουμε εδώ».
Η Ρωσία απέρριψε επίσης αρκετές από τις προτάσεις που υπέβαλαν οι ΗΠΑ, όπως η στρατιωτική παρουσία χωρών του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία.
Ωστόσο, πηγές που γνωρίζουν το θέμα ανέφεραν ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να είναι διατεθειμένος να υποχωρήσει από την αρχική του απαίτηση για πλήρη έλεγχο των τεσσάρων ουκρανικών περιοχών – Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια – εφόσον οι Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν ευρύτερες γεωπολιτικές παραχωρήσεις στη Μόσχα, όπως η αναγνώριση του ελέγχου τους στην Κριμαία και η απαγόρευση εισόδου της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Αν και ο Πούτιν είχε εισαγάγει συνταγματικές αναθεωρήσεις το 2020 που απαγορεύουν στη Ρωσία να παραιτηθεί από τις αξιώσεις της σε οποιοδήποτε από τα εδάφη της, ο Konstantin Remchukov, διευθυντής εφημερίδας που είναι ευθυγραμμισμένος με το Κρεμλίνο, υποστήριξε σε πρόσφατη στήλη ότι «η Μόσχα θα μπορούσε να σταματήσει τις μάχες μόλις εκδιωχθούν οι δυνάμεις της Ουκρανίας από το Κουρσκ».
«Όταν απελευθερώσουν το τελευταίο μισό τοις εκατό, τότε οι στρατιωτικές δυνάμεις μπορούν να σταματήσουν εκεί που βρίσκονται, όταν φτάσουν τα νέα», έγραψε ο Ρεμτσούκοφ στη Nezavisimaya Gazeta.
«Πιστεύεται ότι ο Τραμπ το κατανοεί αυτό, χάρη στον Γουίτκοφ, και ελπίζουμε ότι όλα αυτά θα συμβούν μέχρι τις 30 Απριλίου, εξετάζοντας το ενδεχόμενο να δηλώσει περήφανα ότι ολοκλήρωσε την ειρηνευτική αποστολή του κατά τις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας του».
Ο Πούτιν κήρυξε την προσάρτηση των τεσσάρων επαρχιών της νοτιοανατολικής Ουκρανίας σε μια «πολυτελή τελετή στο Κρεμλίνο τον Σεπτέμβριο του 2022», παρόλο που η Ρωσία δεν κατείχε πλήρως καμία από αυτές τις περιοχές εκείνη την εποχή. Μέχρι σήμερα, η Ρωσία εξακολουθεί να μην ελέγχει πλήρως καμία από τις τέσσερις περιοχές, αν και έχει την κατοχή των περιφερειακών πρωτευουσών του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ από την πρώτη μυστική της εισβολή στην ανατολική Ουκρανία το 2014.
Αν και η Ρωσία είχε υποχωρήσει από κάποια εδάφη που κατείχε το φθινόπωρο του 2022, ο Πούτιν είχε δηλώσει πέρυσι ότι «δεν θα δεχόταν καμία ειρηνική συμφωνία, εκτός εάν η Ουκρανία αποσύρει τα στρατεύματά της από την πρώτη γραμμή και δώσει στη Ρωσία τον πλήρη έλεγχο των τεσσάρων περιοχών – συμπεριλαμβανομένης και της πόλης Ζαπορίζια».
Προγενέστερες ρωσικές απαιτήσεις για μια ειρηνευτική συμφωνία περιλάμβαναν τη δέσμευση της Ουκρανίας να παραμείνει ουδέτερη και να αποχωρήσει από τις φιλοδοξίες της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, την αναγνώριση των ρωσικών αξιώσεων σε προσαρτημένα εδάφη, τη μείωση των δυτικών κυρώσεων και τη μείωση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ σε κράτη μέλη κοντά στη Ρωσία.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι δεν μπορεί να σχολιάσει την «ουσία των διαπραγματεύσεων».
