Η δοκιμασία των Παλαιστινίων συνεχίζεται, καθώς οι ειδήσεις σχετικά με μια πιθανή εκεχειρία 70 ημερών διαψεύδονται, με τις διαπραγματεύσεις να βρίσκονται σε δρόμο αδιεξόδου.
Ενώ η Χαμάς φαίνεται να έχει αποδεχθεί την πρόταση εκεχειρίας που πρότεινε ο Αμερικανός διαμεσολαβητής Στιβ Γουίτκοφ, μια πληροφορία που μπορεί να υποδεικνύει ότι ίσως υπάρχει κάποια πρόοδος, ο Γουίτκοφ αντέτεινε ότι η στάση της Χαμάς είναι «απαράδεκτη». Επιπλέον, Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι καμία υπεύθυνη κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να αποδεχθεί αυτή τη συμφωνία.
Την ίδια στιγμή, ένας Παλαιστίνιος αξιωματούχος κατηγορεί τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, ότι έχει υποπέσει σε υπαναχώρηση από προηγούμενες υποσχέσεις.
Ο εν λόγω αξιωματούχος ανέφερε στην εφημερίδα The Times of Israel ότι ο Γουίτκοφ είχε αρχικά ειδοποιήσει τη Χαμάς ότι δέχεται τις τροποποιήσεις της πρότασής του για μια προσωρινή εκεχειρία.
Αυτή η δήλωση οδήγησε στην προβολή δημοσιευμάτων από ΜΜΕ νωρίτερα σήμερα, τα οποία επικαλέστηκαν αξιωματούχους της Χαμάς, οι οποίοι υποστήριξαν ότι η οργάνωση είχε συμφωνήσει με τις προτάσεις του Γουίτκοφ.
Ωστόσο, ο Γουίτκοφ άλλαξε γνώμη, διαβεβαιώνοντας τους μεσολαβητές ότι οι όροι που παρουσίασε η Χαμάς δεν τον ικανοποιούσαν, σύμφωνα με τον Παλαιστίνιο αξιωματούχο.
Ο ίδιος ο Γουίτκοφ, μιλώντας στην εφημερίδα, εξέφρασε κατηγορηματικά την αντίθεση του στην κατηγορία του Παλαιστίνιου αξιωματούχου.
Στη συνέχεια, δήλωσε στο Axios ότι οι πληροφορίες που έλαβε από τη Χαμάς ήταν απογοητευτικές και εντελώς μη αποδεκτές. «Αυτό που έχω ακούσει από τη Χαμάς μέχρι στιγμής ήταν απογοητευτικό και εντελώς απαράδεκτο», δήλωσε.
Επιπλέον, σημείωσε ότι το Ισραήλ είναι πρόθυμο να συμφωνήσει σε μια προσωρινή εκεχειρία που θα επιτρέψει την επιστροφή των μισών ομήρων και θα οδηγήσει σε ουσιαστικές συνομιλίες για μια μόνιμη συμφωνία. «Η πρόταση είναι στο τραπέζι. Η Χαμάς πρέπει να την αποδεχθεί», είπε.
Η διπλωματική κρίση συνεχίζεται, με τη Χαμάς να ζητά εγγυήσεις ότι οποιαδήποτε προσωρινή εκεχειρία θα οδηγήσει σε μόνιμο τερματισμό των εχθροπραξιών, ενώ το Ισραήλ απαιτεί πλήρη αφοπλισμό της Χαμάς και την εξορία των ηγετών της από τη Λωρίδα της Γάζας.
Εν τω μεταξύ, Ισραηλινός αξιωματούχος αντέτεινε κατά της πρόσφατης πρότασης Χαμάς για εκεχειρία, δηλώνοντας ότι καμία αρμόδια κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να δεχθεί μια τέτοια συμφωνία, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό της Χαμάς ότι η πρόταση ταιριάζει με εκείνη του ειδικού απεσταλμένου Γουίτκοφ. Ο αξιωματούχος, μιλώντας ανώνυμα, τόνισε ότι η Χαμάς δεν δείχνει ενδιαφέρον για τη συμφωνία.
Αφού η δίμηνη εκεχειρία κατέρρευσε στα μέσα Μαρτίου, έχουν καταγραφεί καθηλωτικοί γύροι διαπραγματεύσεων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς χωρίς αποτέλεσμα.
Σημειώνεται ότι το Ισραήλ απομάκρυνε την προηγούμενη εβδομάδα την διαπραγματευτική του ομάδα από τη Ντόχα «για διαβουλεύσεις».
O IDF επιθυμεί να ελέγξει το 75% της Γάζας μέσα σε δύο μήνες
Παράλληλα, σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, ο στρατός του Ισραήλ στοχεύει στην κατάληψη του 75% της Λωρίδας της Γάζας εντός δύο μηνών, ενώ περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι θα συγκεντρωθούν σε τρεις περιοχές.
Αυξάνοντας την στρατιωτική πίεση, ο ισραηλινός στρατός ξανάρχισε τις επιθέσεις του από τις 18 Μαρτίου, ενώ οι επιχειρήσεις εντατικοποιήθηκαν στις 17 Μαΐου. Στην ουσία, ο στόχος του Ισραηλινού στρατού είναι να εξαλείψει τη Χαμάς και να απελευθερώσει τους εναπομείναντες ομήρους, όσα αναφέρουν τα ισραηλινά ΜΜΕ, σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg.
Σύμφωνα με τις αναφορές, ο συνολικός πληθυσμός της Γάζας θα αναγκαζόταν να μετακινηθεί σε τρεις περιοχές που θα αντιστοιχούν στο 25% της Γάζας: στην περιοχή Μαουάσι στον νότο, στον προσφυγικό καταυλισμό στην κεντρική Γάζα και στην Πόλη της Γάζας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο ισραηλινός στρατός ελέγχει αυτή τη στιγμή το 40% της Λωρίδας της Γάζας.
Όσο οι επιθέσεις του Ισραήλ συνεχίζονται, σήμερα βομβαρδίστηκε σχολείο, με τα περισσότερα θύματα να είναι παιδιά. Τουλάχιστον 52 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τους σημερινούς βομβαρδισμούς, με 33 εξ αυτών να βρίσκονται μέσα στο σχολείο, το οποίο ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι στοχοθέτησε για «τρομοκράτες».
Το Ισραήλ είχε εμποδίσει κάθε ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα από τις αρχές Μαρτίου, και βρέθηκε αντιμέτωπο με διεθνή κριτική λόγω των προειδοποιήσεων περί κινδύνου λιμού. Αν και η παροχή ανθρωπιστικών προμηθειών έχει ξαναρχίσει, πολλές οργανώσεις και η διεθνής κοινότητα αναφέρουν ότι οι προμήθειες που φτάνουν στη Γάζα είναι ελάχιστες σε σύγκριση με τις ανάγκες της περιοχής.
Αντίθετα, έπειτα από έντεκα εβδομάδες καθυστέρησης, η ισραηλινή κυβέρνηση έκανε επιτέλους ένα βήμα πίσω: αυτήν την εβδομάδα φορτηγά που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια κατάφεραν να εισέλθουν στη Λωρίδα της Γάζας, όπου οι κάτοικοι βρίσκονται στα πρόθυρα λιμοκτονίας.
Από τις 20 έως τις 22 Μαΐου, πέρασαν από το πέρασμα Κερέμ Σαλόμ 198 φορτηγά, φέρνοντας, μεταξύ άλλων, αλεύρι, παιδικές τροφές, φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό.
Ωστόσο, πολλοί υπογραμμίζουν ότι αυτά τα ανθρωπιστικά εφόδια αποτελούν μόνο μια «σταγόνα στον ωκεανό». Κατά την προηγούμενη κατάπαυση πυρός, πριν την οποία το Ισραήλ προχώρησε σε εκτροπή, διακινούνταν καθημερινά έως και 600 φορτηγά με προμήθειες για τους περίπου 2 εκατομμύρια κατοίκους της περιοχής.
Κατά δήλωση του Μάρτιν Φρικ, επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP) του ΟΗΕ στη Γερμανία, οι νέες προμήθειες προσφέρουν «μια αχτίδα ελπίδας, αλλά και πάλι είναι πολύ λίγες για τις ανάγκες των ανθρώπων. Είναι αναγκαίες εκατοντάδες φορτηγά καθημερινά – και πολλά περιμένουν έτοιμα πίσω από τα σύνορα».
Καθυστερήσεις στις διαδικασίες ελέγχου
Η WFP διαθέτει 116.000 τόνους τροφίμων σε διάφορες τοποθεσίες στην Αίγυπτο, την Ιορδανία και το Ισραήλ, υλικά ικανά να καλύψουν τις ανάγκες ενός εκατομμυρίου ανθρώπων για περίπου τέσσερις μήνες. Κατά τις εκτιμήσεις των υπηρεσιών του ΟΗΕ, υπάρχουν σχεδόν 3.000 φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας σε αναμονή.
Ωστόσο, οι διαδικασίες στα σημεία διανομής προχωρούν πολύ αργά. Στο Κερέμ Σαλόμ, το μοναδικό ανοιχτό πέρασμα προς τη Γάζα, όλες οι προμήθειες πρέπει να μεταφέρονται σε άλλα φορτηγά και στη συνέχεια να ελέγχονται πριν επιτραπεί η διέλευση από τον ισραηλινό στρατό – μια διαδικασία που μπορεί να επαναληφθεί ανά πάσα στιγμή.
Ποιοι διαχειρίζονται τις προμήθειες;
Η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA) έχει αναλάβει τη διαχείριση των καταφύγων, μαζί με 3.000 φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια.
Το WFP από την άλλη πλευρά προμηθεύει αλεύρι, οργανώνει τις αποστολές και διαχειρίζεται 25 αρτοποιεία, ορισμένα από τα οποία αρχίζουν να επαναλειτουργούν σταδιακά μετά την προηγούμενη παύση στα τέλη Μαρτίου. Η UNICEF και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συμβάλλουν με φαγητό, εμβόλια, χειρουργικά εργαλεία και άλλες προμήθειες.
Επιπλέον, πολλές διεθνείς ΜΚΟ, η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και άλλες οργανώσεις παρέχουν τρόφιμα και ιατρική στήριξη στην δημόσια υγεία.
Ισραήλ: Κατηγορίες κατά της Χαμάς
Για να δικαιολογήσει το μπλοκάρισμα που επέβαλε από τις 2 Μαρτίου, το Ισραήλ κατηγορεί τη Χαμάς, την ισλαμιστική παραστρατιωτική οργάνωση που διοικεί τη Γάζα και έχει χαρακτηριστεί από πολλές χώρες ως τρομοκρατική, ότι κλέβει ανθρωπιστικά αγαθά. Η μοναδική αιτία που το Ισραήλ αποφάσισε να επιτρέψει περιορισμένες προμήθειες στη Λωρίδα της Γάζας είναι η διεθνής πίεση – και αυτό θα συνεχιστεί «προσωρινά», μέχρι να λειτουργήσουν κανονικά τα νέα κέντρα διανομής.
Αυτά τα κέντρα θα κατασκευαστούν από το Ισραήλ σε συνεργασία με ιδιωτικές αμερικανικές επιχειρήσεις, μια κίνηση που έχει προκαλέσει έντονη κριτική από τον ΟΗΕ, ο οποίος επισημαίνει ότι διαθέτει ήδη αποτελεσματικά δίκτυα διανομής και την απαραίτητη εμπειρία.
Ενώ Ισραήλ και ΟΗΕ διαφωνούν για τη διαχείριση της διαδικασίας διανομής, οι καθυστερήσεις αυξάνονται λόγω υπαρχόντων ζητημάτων. Ακόμα και οι ανθρωπιστικές αποστολές που κατευθύνονται προς τη Γάζα αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω των επιθέσεων, των λεηλασιών και της κατάρρευσης οδών. Επιπλέον, υπάρχουν προβλήματα στη διανομή και αποθήκευση των προμηθειών που προκύπτουν από την έλλειψη καυσίμων, καθιστώντας συχνά την πρόσβαση σε αποθηκευτικά κέντρα εντός της Γάζας δύσκολη.
Δυσκολίες στις θαλάσσιες προμήθειες
Η επιχείρηση «Αμάλθεια» για την παροχή έκτακτης βοήθειας από την Κύπρο στη Γάζα μέσω θαλάσσης αποδείχθηκε αναποτελεσματική. Αν και τον Μάρτιο του 2024 παραδόθηκαν πάνω από 100 τόνοι τροφίμων μέσω προσωρινού λιμένα στη βόρεια Γάζα, οι αποστολές σταμάτησαν λόγω ισραηλινών επιθέσεων τον Απρίλιο του προηγούμενου έτους, που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο επτά εθελοντών.
Παρόμοιες απόπειρες από τις ΗΠΑ και άλλες ΜΚΟ απέτυχαν επίσης, και επί του παρόντος καμία θαλάσσια αποστολή δεν είναι σε εξέλιξη.
Κίνδυνος λιμού τις επόμενες εβδομάδες
Ακόμα και πριν από το μπλοκάρισμα των ανθρωπιστικών προμηθειών, πάνω από τα δύο τρίτα του πληθυσμού της Γάζας εξαρτώνταν από διεθνή βοήθεια. Οι τελευταίες έντεκα εβδομάδες έχουν επιδεινώσει τη δραματική κατάσταση: σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το 93% των ανθρώπων (1,95 εκατομμύρια) βρίσκονται σε κρίση. Από αυτούς, το 44% (925.000) σε κατάσταση «έκτακτης ανάγκης» και 12,4% (244.000) σε φάση «λιμοκτονίας».
«Από τις 11 Μαΐου μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2025, ολόκληρος ο πληθυσμός της Γάζας αναμένεται να βρεθεί σε κατάσταση “κρίσης ή σε χειρότερη κατάσταση” όσον αφορά την παροχή τροφίμων», αναφέρει η FAO στην ιστοσελίδα της, προσθέτοντας ότι σε κατάσταση λιμού συμβαίνει όταν ένα στα πέντε νοικοκυριά έχει σοβαρό πρόβλημα πρόσβασης σε τρόφιμα και απειλείται με θάνατο από την πείνα.
Η Γάζα απαιτεί περίπου 1.300 τόνους τροφίμων καθημερινά για να καλύψει τις ανάγκες των 2,2 εκατομμυρίων κατοίκων της. Ένα μέσο φορτηγό μπορεί να μεταφέρει περίπου 25 τόνους – αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται 50 με 60 φορτηγά καθημερινά μόνο για τη μεταφορά τροφίμων. Εφόσον πρέπει επίσης να εισάγονται καύσιμα, φάρμακα, προϊόντα υγιεινής και νερό, οι οργανώσεις του ΟΗΕ εκτιμούν ότι απαιτούνται τουλάχιστον 500 φορτηγά ημερησίως.
Με άλλα λόγια, αν οι προμήθειες συνεχίσουν με τον τρέχοντα ρυθμό, η Γάζα απειλείται με λιμοκτονία τις προσεχείς εβδομάδες.
