Σήμερα στη Ρώμη, το Ιράν και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διεξάγουν τον πέμπτο γύρο συνομιλιών σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, με τη μεσολάβηση του Ομάν, εστιάζοντας στο θέμα του εμπλουτισμού ουρανίου από την Ισλαμική Δημοκρατία.
Οι σχέσεις μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσινγκτον είναι τεταμένες από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, που ανέτρεψε τη φιλοδυτική μοναρχία στο Ιράν. Οι συνομιλίες ξεκίνησαν στις 12 Απριλίου για το κομβικό ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Η νέα αυτή φάση των διαπραγματεύσεων θα αρχίσει σήμερα στις 13:00 ώρα Ιταλίας (14:00 ώρα Ελλάδας), σύμφωνα με το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Irna.
Αυτή θεωρείται η πιο υψηλού επιπέδου συζήτηση που πραγματοποιείται ανάμεσα στις δύο χώρες μετά τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ το 2018 από τη διεθνή συμφωνία που είχε συναφθεί τρία χρόνια νωρίτερα στη Βιέννη για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είχε επιβάλλει αυστηρές κυρώσεις στο Ιράν κατά την πρώτη του θητεία στον Λευκό Οίκο, με στόχο την άσκηση «μέγιστης πίεσης» στην Ισλαμική Δημοκρατία.
Αυτή τη στιγμή επιδιώκει μια νέα συμφωνία με την Τεχεράνη, η οποία προσδοκά την άρση των κυρώσεων που πλήττουν την οικονομία της.
Η επαναφορά των δύο χωρών στο διαπραγματευτικό τραπέζι συμβαίνει σε μία στιγμή που οι διαφωνίες τους για το ζήτημα του εμπλουτισμού ουρανίου είναι προφανείς.
Ο αμερικανός απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος ηγείται των συνομιλιών για την Ουάσινγκτον, δήλωσε την Κυριακή ότι «οι ΗΠΑ δεν μπορούν να επιτρέψουν ούτε το 1% της δυνατότητας εμπλουτισμού» ουρανίου στο Ιράν.
«Το Ιράν δεν μπορεί να έχει δυνατότητα εμπλουτισμού, γιατί αυτό θα το καθιστούσε δυνητικά πυρηνική δύναμη», τόνισε την Τετάρτη ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, ο οποίος ηγείται των ιρανικών διαπραγματεύσεων, σημείωσε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν «θεμελιώδεις διαφωνίες» με τις ΗΠΑ.
Προειδοποίησε επίσης ότι αν οι ΗΠΑ εμποδίσουν το Ιράν να εμπλουτίζει ουράνιο, «δεν θα υπάρξει συμφωνία».
Η Τεχεράνη υπερασπίζεται το δικαίωμα στην πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς και θεωρεί την απαίτηση αυτή αντίθετη με τις διατάξεις της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση (TNP), της οποίας είναι συμβαλλόμενο μέρος.
«Η κυριαρχία του Ιράν είναι κόκκινη γραμμή και το Ιράν δεν θα απαρνηθεί το δικαίωμα του στην εμπλουτισμένη ουρανίου», ανέφερε ο πολιτικός αναλυτής Μοχαμάντ Μαραντί.
Δυτικές χώρες, κυρίως οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, υποπτεύονται ότι το Ιράν επιθυμεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, κάτι που η Τεχεράνη κατηγορηματικά διαψεύδει.
Στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας του Ιράν εργάζονται πάνω από 17.000 άτομα, κυρίως στους τομείς της ενέργειας και της ιατρικής, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Ιρανικού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (OIEA), Μπεχρούζ Καμαλβαντί.
«Η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Νότια Κορέα, η Βραζιλία και η Ιαπωνία εμπλουτίζουν (ουράνιο) χωρίς να διαθέτουν πυρηνικά όπλα», δήλωσε ο Καμαλβαντί στα μέσα Μαΐου.
Χθες, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε συζήτηση για το Ιράν με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, όπως ανέφερε η εκπρόσωπός του, Κάρολαϊν Λέβιτ.
Κατά τον πρόεδρο Τραμπ, οι διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη «βαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση», σύμφωνα με την εκπρόσωπό του, παρά την σκεπτικιστική έως εχθρική στάση του ισραηλινού ηγέτη.
Σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA), το Ιράν ασκεί σήμερα εμπλουτισμό ουρανίου σε ποσοστό 60%, που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο ποσοστό του 3,67% σύμφωνα με τη συμφωνία του 2015, αλλά παραμένει κάτω από το 90% που απαιτείται για στρατιωτική χρήση.
Η Τεχεράνη έχει απομακρυνθεί από τις υποχρεώσεις της του 2015 λόγω της απόσυρσης των ΗΠΑ από τη συμφωνία.
