Η υφιστάμενη ένταση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βενεζουέλας δεν προήλθε ξαφνικά. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν ανακάλυψε πρόσφατα το ζήτημα των ναρκωτικών, ούτε ανησυχεί αποκλειστικά για τα (υποτιθέμενα) δημοκρατικά κενά που έχει το καθεστώς Μαδούρο. Αυτό που έχει μεταβληθεί είναι ο γεωπολιτικός χάρτης: η Βενεζουέλα έχει εξελιχθεί σε έναν από τους πιο ισχυρούς δορυφόρους της Κίνας στη Δυτική Ημισφαίριο, και η Ουάσιγκτον το βλέπει ως στρατηγικό πλήγμα στην «πίσω αυλή» της.
Μάλιστα, ο Τραμπ δεν προσεγγίζει πλέον τη Βενεζουέλα ως μια τοπική αυταρχική κυβέρνηση, αλλά ως ένα κινεζικό προγεφύρωμα που εξαρτάται από το Πεκίνο για θέματα πετρελαίου, τεχνολογίας και δανείων. Από αυτή την οπτική γωνία, η κλιμάκωση των αμερικανικών «δραστηριοτήτων» στην Καραϊβική δεν είναι παρά μια έμμεση προειδοποίηση προς τον Σι Τζινπίνγκ: η περιοχή παραμένει αμερικανικής ευθύνης — και ο κινεζικός «δρόμος του μεταξιού» δεν θα διασχίσει τη Διώρυγα του Παναμά, που αποτελεί το συμβολικό όριο της αμερικανικής επιρροής.
Οι «αντιναρκωτικές» επιχειρήσεις και το αληθινό τους μήνυμα
Η αφήγηση της Ουάσιγκτον είναι γνωστή: «πόλεμος κατά των ναρκωτικών» και «υπεράσπιση της δημοκρατίας». Ωστόσο, πίσω από αυτήν τη ρητορική αναπτύσσεται μια οργανωμένη στρατιωτική κινητοποίηση γύρω από τη Βενεζουέλα.
- Αύγουστος 2025: Ο 4ος Στόλος των ΗΠΑ αναπτύσσει πολεμικά πλοία στην Καραϊβική για την «αναχαίτιση ναρκοπλοίων». Στην πραγματικότητα, πρόκειται για επίδειξη ναυτικής παρουσίας κοντά στα χωρικά ύδατα της Βενεζουέλας.
- Σεπτέμβριος 2025: Το Πεντάγωνο ανακοινώνει την ενίσχυση των αεροπορικών περιπολιών στο εναέριο χώρο μεταξύ Κολομβίας, Αντίλλων και ανατολικής Βενεζουέλας — με το SOUTHCOM να αναφέρεται σε «περιφερειακή σταθερότητα».
- Οκτώβριος 2025: Διπλή επιχείρηση της Διοίκησης Νότιου Τομέα με συμμετοχή ειδικών δυνάμεων από Κολομβία και Ολλανδικές Αντίλλες, για προαποκατάσταση κατά των καρτέλ. Η παρουσία αμερικανικών αναγνωριστικών drones καταγράφεται 50 χλμ. από τη Βαλένθια.
- Ρητορικό πλαίσιο: Οι δηλώσεις του Λευκού Οίκου επαναλαμβάνουν το μοτίβο «ναρκωτικά, ασφάλεια, δημοκρατία»· ωστόσο, το στρατιωτικό αποτύπωμα δεν ανταποκρίνεται στην επίσημη αιτία.
Αν διαβαστούν προσεκτικά αυτές οι κινήσεις, μοιάζουν με επιχείρηση χαμηλής έντασης. Το μήνυμα δεν έχει στόχο τον Νικολάς Μαδούρο, αλλά τον Σι Τζινπίνγκ: ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα αποδεχτούν την εδραίωση της κινεζικής γεωοικονομικής επιρροής στην καρδιά της Καραϊβικής.
Η στρατηγική συνεργασία Πεκίνου–Καράκας
Η συνεργασία μεταξύ Κίνας και Βενεζουέλας δεν ξεκίνησε με τον Μαδούρο· χτίστηκε επί Ούγκο Τσάβες, με έντονο αντιαμερικανικό προσανατολισμό.
- 2001–2013: Ο Τσάβες υπογράφει τις πρώτες συμφωνίες «πετρέλαιο έναντι δανείου». Το Πεκίνο χρηματοδοτεί έργα υποδομής αντάξια σε βαρέλια πετρελαίου. Οι κινεζικές τράπεζες παρέχουν πάνω από 50 δισ. δολάρια σε δάνεια μέσα σε μια δεκαετία.
- 2014: Ο Σι Τζινπίνγκ επισκέπτεται το Καράκας, εγκαινιάζοντας τη στρατηγική συνεργασία. Υπογράφονται νέες συμφωνίες ύψους 20 δισ. δολαρίων και ιδρύεται η κοινοπραξία SinoVensa, που συνενώνει την PDVSA με την κινεζική CNPC.
- 2018: Παρά τις αμερικανικές κυρώσεις, η Κίνα εγκρίνει δάνειο 5 δισ. δολαρίων για την αναζωογόνηση της πετρελαϊκής παραγωγής και για την αγορά διυλιστηριακού εξοπλισμού.
- 2023: Ο Μαδούρο ταξιδεύει στο Πεκίνο· η Βενεζουέλα ανακηρύσσεται «παντός καιρού στρατηγικός εταίρος» της Κίνας, υπογράφοντας 31 νέες συμφωνίες — από ενέργεια και γεωργία μέχρι διαστημικά προγράμματα και τηλεπικοινωνίες.
- 2024–2025: Κινεζικές εταιρείες (Huawei, ZTE, China Railway, Sinohydro) συμμετέχουν στην ενίσχυση των δικτύων 5G, των δρόμων και των ενεργειακών υποδομών της χώρας.
Σήμερα, η κινεζική επιρροή στη Βενεζουέλα είναι σχεδόν πανταχού παρούσα: στην ενέργεια, την τεχνολογία, τις τηλεπικοινωνίες, τη γεωργία και σε στρατιωτική γνώση χαμηλού επιπέδου. Το Πεκίνο παρέχει δορυφορική επιτήρηση, προγράμματα εκπαίδευσης μηχανικών και πολιτική κάλυψη στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Για την Ουάσιγκτον, όλα αυτά συνιστούν μια εναλλακτική οικονομική δομή υπό την κινεζική σκέπη — στην περιοχή που θεωρεί στην πλειοψηφία της ως “Monroe territory”, δηλαδή περιοχή αποκλειστικής αμερικανικής επιρροής σύμφωνα με το Δόγμα Μονρόε.
Η κινεζική διείσδυση στη Λατινική Αμερική
Η Βενεζουέλα είναι απλώς το πιο ευδιάκριτο παράδειγμα μιας ευρύτερης κινεζικής εκστρατείας επιρροής. Από τον Παναμά ως τη Χιλή, η Κίνα έχει εγκαταστήσει ένα δίκτυο εμπορικών, ενεργειακών και υποδομών που σταδιακά ανατρέπει την ισσορροπία στην ήπειρο.
- Η Κίνα είναι πλέον ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Λατινικής Αμερικής μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, με ύψος εμπορίου που ξεπερνά τα 450 δισ. δολάρια ετησίως.
- Δεκαεννέα χώρες της περιοχής έχουν επίσημα ενταχθεί στην κινεζική Belt and Road Initiative.
- Επενδύσεις στην ενέργεια, στα ορυκτά, στις τηλεπικοινωνίες και στα διαστημικά προγράμματα αυξάνονται ραγδαία.
- Η Κίνα έχει «αποσπάσει» επτά χώρες της Καραϊβικής από την Ταϊβάν.
- Η στρατιωτική της παρουσία παραμένει περιορισμένη αλλά συμβολική, με προγράμματα εκπαίδευσης και δωρεές εξοπλισμού.
Η τακτική του Πεκίνου είναι ευφυώς διακριτική: οικονομική επιρροή χωρίς στρατιωτική αναστάτωση. Δημιουργεί μακροχρόνια εξάρτηση, μέσω δανείων και συμβολαίων που δύσκολα πληρώνονται χωρίς νέα χρηματοδότηση από την Κίνα.
Η αντίδραση της Ουάσιγκτον
Απέναντι σε αυτή τη σταδιακή μετατόπιση δυνάμεων, η Ουάσιγκτον προσπαθεί να αναθεωρήσει τις “κόκκινες γραμμές”. Ο Τραμπ, με τη γνωστή του στιλιστική προσέγγιση, επιλέγει την «περιφερειακή προβολή δύναμης»: στρατιωτικές περιπολίες, κυρώσεις, πίεση και συμμαχίες με την Κολομβία και τις Αντίλλες. Ο στόχος του δεν είναι να ρίξει άμεσα τον Μαδούρο, αλλά να δείξει ότι η Αμερική δεν αποσύρεται από την περιοχή της.
Η «αντιναρκωτική» ρητορική λειτουργεί ως μέσο εσωτερικής νομιμοποίησης· το ουσιαστικό θέμα είναι η γεωοικονομική κυριαρχία στη Λατινική Αμερική, εκεί όπου το κινεζικό κεφάλαιο εισχωρεί χωρίς στρατιωτικές αναγκαιότητες.
Συμπέρασμα
Η Βενεζουέλα είναι το μικρό πεδίο μάχης ενός μεγάλου πολέμου — όχι θερμού, αλλά οικονομικού και τεχνολογικού. Ο Τραμπ μπορεί να κατηγορεί τον Μαδούρο για «ναρκωτικά», αλλά αυτό που τον ανησυχεί είναι η κινεζική σημαία που κυματίζει δίπλα στις πετρελαϊκές πλατφόρμες του Ορινόκο — της θαυμαστής λεκάνης βαρέος πετρελαίου που φιλοξενεί τις μεγαλύτερες κινεζικές ενεργειακές εταιρείες.
Η Ουάσιγκτον κατανοεί ότι κάθε κινεζικό έργο υποδομής στην περιοχή είναι πηγή ισχύος που φεύγει από τα χέρια της. Αντίστοιχα, το Πεκίνο γνωρίζει ότι κάθε φορά που οι ΗΠΑ «σφίγγουν» τις πολιτικές πιέσεις, η Βενεζουέλα γίνεται για την Κίνα πιο πολύτιμη — και επικίνδυνη.
Διαβάστε επίσης:
Μέσα στον ενθουσιασμό ο Τραμπ για το ανακαινισμένο… μπάνιο του – «Πλημμύρισε» με φωτογραφίες το Truth Social
Ο Ζελένσκι έστειλε μονάδες των ειδικών δυνάμεων στο Ποκρόβσκ – Σφυροκοπά η Ρωσία το ανατολικό μέτωπο
Δικαστικό «μπλόκο» σε διάταγμα του Τραμπ που απαιτούσε από τους ψηφοφόρους να αποδεικνύουν την υπηκοότητά τους
