Ως… κινούμενη άμμος χαρακτηρίζει το BBC την κατάσταση γύρω από τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία, λόγω των συνεχών αλλαγών στα δεδομένα που την αφορούν.
Σύμφωνα με την ανάλυση του βρετανικού μέσου, πέρυσι ο Ντόναλντ Τραμπ διαβεβαίωσε ότι θα έβαζε τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία σε «24 ώρες». Ωστόσο, την προηγούμενη εβδομάδα δήλωσε ότι το ζήτημα δεν μπορεί να λυθεί αν δεν βρεθούν οι ίδιος και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν «από κοντά» για να το διευθετήσουν. Δευτέρα, και τα δεδομένα μεταβλήθηκαν πάλι.
Μετά από μια δίωρη συνομιλία με τον Πούτιν, υποστήριξε ότι οι όροι μιας ενδεχόμενης συμφωνίας για την ειρήνη θα πρέπει να διαπραγματευτούν αποκλειστικά μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας – ενδεχομένως με τη βοήθεια του Πάπα. Παρά τούτο, ο Αμερικανός πρόεδρος διατηρεί την αισιοδοξία του για την προοπτική ειρήνης, δηλώνοντας στα social media ότι οι εμπλεκόμενοι θα ξεκινήσουν «άμεσα» συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός και την ολοκλήρωση του πολέμου.
Διαφωνίες από τη Μόσχα
Αυτή η αντίληψη είναι κάπως αντίθετη προς τη θέση της Ρωσίας. Ο Πούτιν δήλωσε ότι η χώρα του είναι διατεθειμένη να συνεργαστεί με την Ουκρανία για τη διαμόρφωση ενός «μνημονίου για μια πιθανή μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία». Συζητήσεις για μνημόνια και ένα «πιθανό μέλλον» για την ειρήνη δεν φαίνονται ως το στρατηγικό έδαφος που απαιτείται για διαρκείς συμφωνίες.
Ο Πούτιν επεσήμανε επίσης ότι οποιαδήποτε λύση πρέπει να ασχοληθεί με τις «βαθύτερες αιτίες» του πολέμου – οι οποίες, σύμφωνα με τις ρωσικές δηλώσεις, σχετίζονται με την επιθυμία της Ουκρανίας να έχει στενότερες σχέσεις με την Ευρώπη. Από την άλλη, στο Truth Social μετά τη συνομιλία του, ο Τραμπ ανέφερε ότι η Ρωσία και η Ουκρανία «θα ξεκινήσουν αμέσως διαπραγματεύσεις» για την κατάπαυση του πυρός, επισημαίνοντας ότι «οι όροι θα διαπραγματευτούν μεταξύ τους».
Η στάση των ΗΠΑ
Ωστόσο, η τελευταία δήλωση του Τραμπ σχετικά με τον πόλεμο μπορεί να δείχνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να αποσυρθούν από τις διαπραγματεύσεις. Αργότερα τη Δευτέρα, ο Τραμπ δήλωσε ότι θα παραμείνει στη μεσολάβηση για τη συζήτηση μεταξύ των δύο χωρών, αλλά παραδέχτηκε ότι είχε μια «κόκκινη γραμμή στο κεφάλι του». «Υπάρχουν μεγάλοι εγωισμοί, αλλά πιστεύω ότι θα συμβεί κάτι», είπε. «Αν δεν γίνει, θα υποχωρήσω και αυτοί θα πρέπει να συνεχίσουν».
Μια τέτοια κίνηση όμως, φέρνει μαζί της πολλαπλά ερωτήματα – και κινδύνους. Εάν οι ΗΠΑ αποσυρθούν από τον πόλεμο, όπως έχουν προειδοποιήσει ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς και ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, θα σημαίνει ότι θα τερματίσουν και κάθε στρατιωτική και υπόλοιπη βοήθεια προς την Ουκρανία; Αν γίνει αυτό, τότε η Ρωσία, με τους περισσότερους πόρους, θα το εκλάβει ως ευκαιρία.
Διαπραγματεύσεις επί θητείας
Αυτή η προοπτική ανησυχεί τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Είναι κρίσιμο να παραμείνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στις συνομιλίες και στην επιδίωξη της ειρήνης», είπε τη Δευτέρα μετά την τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν. Ο Τραμπ έχει εκφράσει απογοήτευση προς τον Πούτιν και τον Ζελένσκι, καθώς η τριετής διαμάχη δεν έχει επιλυθεί.
Κατηγόρησε τον Ουκρανό ηγέτη ότι «παίζει με την τύχη του τρίτου παγκοσμίου πολέμου» κατά τη διάρκεια μιας έντονης συνάντησης στο Οβάλ γραφείο τον Φεβρουάριο και το Μάρτιο δήλωσε ότι ήταν «πολύ θυμωμένος» και «τσαντισμένος» με τον Πούτιν, καθώς οι συνομιλίες καθυστερούσαν συνεχώς.
Παρά τις ρητορικές διαμάχες, φαίνεται ότι Ουκρανία και Ρωσία είναι έτοιμες να επικοινωνήσουν με κάποιον τρόπο – και μια τέτοια συζήτηση είναι ήδη πρόοδος έπειτα από σχεδόν τρία χρόνια πολέμου. Μέχρι στιγμής, δεν είναι σαφές εάν η ρωσική πλευρά θα είναι πιο ώριμη από την προηγούμενη εκπροσώπηση που συμμετείχε στις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη την προηγούμενη Παρασκευή.
Η προσφορά
Ο Τραμπ διατηρεί την υπόσχεση για άρση κυρώσεων κατά της Ρωσίας – και νέες εμπορικές συμφωνίες και οικονομικές επενδύσεις – ως το κίνητρο για να πείσει τον Πούτιν να προχωρήσει σε μια ειρηνική συμφωνία. Το επαναδιατύπωσε και στις δηλώσεις του μετά την τηλεφωνική επικοινωνία. Ωστόσο, δεν συζητήθηκαν πιθανοί αρνητικοί αντίκτυποι, όπως νέες κυρώσεις στις ρωσικές τραπεζικές και ενεργειακές εξαγωγές.
Ο Αμερικανός πρόεδρος προειδοποίησε τον περασμένο μήνα ότι δεν θα ανεχτεί τις επιθέσεις του Πούτιν και είπε ότι η Ρωσία δεν πρέπει να πλήττει μη στρατιωτικούς στόχους. Ωστόσο, χθες, η Ρωσία πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη επιδρομή με drones σε ουκρανικές πόλεις, δείχνοντας ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία ή κατάπαυση του πυρός φαίνεται να απέχει πολύ.
