Πολλά από τα γραπτά της Νεκράς Θάλασσας ίσως είναι πιο παλιά από ότι είχε εκτιμηθεί μέχρι τώρα, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Οι πρώτοι αρχαίοι κύλινδροι ανακαλύφθηκαν στις σπηλιές του Κουμράν στην Ιουδαία από Βεδουίνους βοσκούς κατά το μέσο του 20ού αιώνα. Αυτά τα κείμενα περιλαμβάνουν νομικά έγγραφα και τμήματα από την εβραϊκή Βίβλο, με ημερομηνίες που πιστεύεται ότι κυμαίνονται από τον τρίτο αιώνα π.Χ. έως τον δεύτερο αιώνα μ.Χ.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να αποκτήσουν νέες πληροφορίες για τις χρονολογίες των ξεχωριστών χειρογράφων – δεδομένα που ενδέχεται να προκαλέσουν αναθεώρηση των θεωριών για το πού, πότε και από ποιον παρασκευάστηκαν.
«Είναι σαν να έχουμε μια μηχανή του χρόνου. Μπορούμε να συνδεθούμε με αυτούς τους ανθρώπους από πριν από 2.000 χρόνια και να τους τοποθετήσουμε χρονικά με μεγαλύτερη ακρίβεια τώρα», δήλωσε ο καθηγητής Μλάντεν Πόποβιτς, βασικός συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Χρόνινγκεν στην Ολλανδία.
Παρόλο που κάποιες πάπυροι είχαν χρονολογηθεί με ραδιοάνθρακα τη δεκαετία του 1990, ο Πόποβιτς είπε ότι οι ερευνητές δεν είχαν λάβει υπόψη το πρόβλημα της μόλυνσης από καστορέλαιο – μια ουσία που χρησιμοποιήθηκε τη δεκαετία του 1950 για να διευκολύνει την ανάγνωση των γραπτών, αλλά που θα μπορούσε να αλλοιώσει τα αποτελέσματα.
Επιπλέον, πολλές από τις πάπυρους είχαν χρονολογηθεί κυρίως με βάση την ανάλυση της γραφής.
Στο περιοδικό Plos One, η ερευνητική ομάδα περιγράφει πώς επιχείρησε χρονολόγηση με ραδιοάνθρακα 30 δειγμάτων από διαφορετικά χειρόγραφα που βρέθηκαν σε τέσσερις τοποθεσίες και πιστεύεται ότι εκτείνονται σε πέντε αιώνες. Σημαντικό είναι ότι η ομάδα προτού προχωρήσει στη χρονολόγηση, καθάρισε τα δείγματα από τη μόλυνση του καστορέλαιου.
Επιτυχώς, οι ερευνητές χρονολόγησαν 27 δείγματα με ραδιοάνθρακα, διαπιστώνοντας ότι ενώ δύο από αυτά ήταν πιο πρόσφατα από ότι είχε προσδιοριστεί από την αναλύση της γραφής, αρκετά ήταν παλαιότερα.
Ανάμεσα στα ευρήματα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν δύο διαφορετικά στυλ γραφής, γνωστά ως Ασμοναϊκή και Ηρωδιανή, που υπήρχαν παράλληλα για μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι είχε προηγουμένως εκτιμηθεί. Επίσης, ένα δείγμα από ένα χειρόγραφο με την ονομασία 4Q114 – το οποίο περιέχει αποσπάσματα από το βιβλίο του Δανιήλ – αποδείχθηκε πιο παλαιό από αυτό που υπέδειξε η παραδοσιακή παλαιογραφία.
«Παλιότερα χρονολογούνταν στα τέλη του δεύτερου αιώνα π.Χ., δηλαδή μια γενιά μετά την συγγραφή του Βιβλίου του Δανιήλ. Τώρα, με την έρευνά μας, πηγαίνουμε πίσω στον χρόνο στην περίοδο του συγγραφέα», αναφέρει ο Πόποβιτς.
Στη συνέχεια, η ομάδα χρησιμοποίησε έναν τύπο τεχνητής νοημοσύνης που ονομάζεται μηχανική μάθηση για να δημιουργήσει ένα μοντέλο που ονόμασαν Ενώχ – αναφορά σε μια βιβλική φιγούρα που σχετίζεται με την επιστημονική γνώση.
Ο Ενώχ εκπαιδεύτηκε με 62 ψηφιακές εικόνες ιχνών μελανιού από 24 χειρόγραφα που είχαν χρονολογηθεί με ραδιοάνθρακα, μαζί με τις ημερομηνίες με άνθρακα-14.
Ακολούθως, το μοντέλο επαληθεύτηκε παρουσιάζοντας του άλλες 13 εικόνες από τα ίδια χειρόγραφα. Στο 85% των περιπτώσεων, ο Ενώχ ανέφερε ηλικίες που συμφωνούσαν με τις ημερομηνίες του ραδιοάνθρακα και σε πολλές περιπτώσεις προκάλεσε μικρότερο εύρος πιθανών ημερομηνιών από ότι αποκτήθηκε μόνο από τη χρονολόγηση με ραδιοάνθρακα.
«Αυτό που δημιουργήσαμε είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο που στηρίζεται σε εμπειρικά δεδομένα – στη φυσική και τη γεωμετρία», δήλωσε ο Πόποβιτς.
Όταν στον Ενώχ δόθηκαν εικόνες από 135 αχρονολόγητα χειρόγραφα που δεν είχε εντοπίσει προηγουμένως, χρονολόγησε με επιτυχία το 79% αυτών – όπως κρίθηκε από ειδικούς παλαιογράφους. Ο Πόποβιτς πρόσθεσε ότι όσα θεωρήθηκαν λανθασμένα μπορεί να περιείχαν προβληματικά δεδομένα, όπως εικόνες χαμηλής ποιότητας.
Το σύστημα μάλιστα έδειξε ότι ένα αντίγραφο του βιβλικού Εκκλησιαστή χρονολογείται από την εποχή του συγγραφέα του βιβλίου.
Ο Πόποβιτς τόνισε ότι με τον Ενώχ μπορεί πλέον να αποκαλυφθεί η ηλικία περισσότερων παπύρων χωρίς την ανάγκη χρονολόγησης με ραδιοάνθρακα – μια διαδικασία που απαιτεί την καταστροφή μικρών δείγματων.
«Υπάρχουν πάνω από 1.000 χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας, οπότε η μελέτη μας συνιστά ένα πρώτο αλλά σημαντικό βήμα, ανοίγοντας μια πόρτα στην ιστορία και νέες ευκαιρίες για έρευνα», επισήμανε.
Η ομότιμη καθηγήτρια Τζόαν Τέιλορ από το King’s College του Λονδίνου δήλωσε ότι τα αποτελέσματα θα επηρεάσουν σημαντικά τις έρευνες για το Κουμράν.
«Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι τα περισσότερα χειρόγραφα που βρέθηκαν στις σπηλιές κοντά στο Κουμράν δεν θα είχαν γραφτεί στην τοποθεσία του Κουμράν, η οποία μάλιστα δεν κατοικήθηκε παρά μόνο αργότερα», πρόσθεσε.
Ωστόσο, ο Δρ. Μάθιου Κόλινς από το Πανεπιστήμιο του Τσέστερ προειδοποίησε ότι η χρονολόγηση με ραδιοάνθρακα δίνει πληροφορίες μόνο για την ηλικία της περγαμηνής, και όχι για το πότε γράφτηκε, ενώ υπήρξαν επίσης ερωτήματα σχετικά με το πόσο αντιπροσωπευτικός είναι ο περιορισμένος αριθμός δειγμάτων για διαφορετικές χρονικές περιόδους.
«Συνολικά, αυτή είναι μια σημαντική και ευπρόσδεκτη μελέτη, η οποία μπορεί να προσφέρει ένα νέο άκρως χρήσιμο εργαλείο στην προσπάθεια χρονολόγησης αυτών των κειμένων», παρατήρησε. «Ωστόσο, είναι μία παρέμβαση που θα πρέπει να την εξετάσουμε προσεκτικά και σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία».
Διαβάστε επίσης:
Πορτογαλία: Ένα ερειπωμένο σπίτι στο επίκεντρο των ερευνών για την εξαφάνιση της Μαντλίν Μακάν
Αίτνα: Εντυπωσιακή εικόνα από την τελευταία έκρηξή της προκαλεί αντιδράσεις
Νέα επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν: Ο Ρώσος πρόεδρος εξήγησε γιατί η Μόσχα πρέπει να απαντήσει στην ουκρανική επίθεση
