Η πρόωρη εκσπερμάτωση είναι μία από τις πιο συνηθισμένες μορφές σεξουαλικής δυσλειτουργίας στους άνδρες, και χαρακτηρίζεται από την αδυναμία καθυστέρησης του οργασμού, η οποία μειώνει την ικανοποίηση για όλους τους συμμετέχοντες στη σεξουαλική εμπειρία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η εκσπερμάτωση θεωρείται πρόωρη όταν συμβαίνει εντός του πρώτου λεπτού μετά τη διείσδυση ή πριν ο άνδρας το επιθυμήσει, σε επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις.
Πιο αναλυτικά, πρόωρη είναι η εκσπερμάτιση που συμβαίνει πολύ νωρίτερα από την επιθυμία του άνδρα ή του ζευγαριού, συνήθως μέσα σε 1 λεπτό από τη διείσδυση, και προκαλεί αισθήματα δυσφορίας, άγχους ή απογοήτευσης στον άνδρα ή τη σύντροφό του.
Έχει παρατηρηθεί ότι άνδρες με χαμηλή αυτοεκτίμηση ή αυτοί που νιώθουν πίεση να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένα πρότυπα, όπως αυτά που πηγάζουν από τους φίλους τους, είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να βιώσουν την πρόωρη εκσπερμάτωση.
Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί ότι η χαμηλή σεροτονίνη επηρεάζει την ικανότητα ελέγχου της εκσπερμάτωσης, καθώς σύμφωνα με τον Waldinger (2005), αυτός ο νευροδιαβιβαστής σχετίζεται με τον αυτοέλεγχο και τη ρύθμιση της σεξουαλικής εμπειρίας.
Επίσης, φλεγμονές στα γεννητικά όργανα ή στον προστάτη μπορεί να αυξήσουν την ευαισθησία στην περιοχή, ενισχύοντας έτσι την πρόωρη εκσπερμάτωση.
Η Σχέση με το Άγχος Απόδοσης
Η πρόωρη εκσπερμάτωση σχετίζεται συχνά με ψυχολογικούς παράγοντες, όπως το άγχος απόδοσης, ο φόβος αποτυχίας και τα αρνητικά συναισθήματα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Ειδικότερα, το άγχος απόδοσης εκφράζεται ως ο φόβος ότι «δεν θα τα καταφέρω στο σεξ», «δεν θα μπορέσω να ικανοποιήσω την/τον σύντροφό μου», «δεν θα μπορέσω να κρατηθώ». Αυτό το άγχος μπορεί να δημιουργήσει μια αλυσίδα έντασης, που οδηγεί σε πρόωρη εκσπερμάτιση, εστιάζοντας την προσοχή στο αποτέλεσμα και όχι στην απόλαυση, καθώς και σε αυτοπαρακολούθηση (π.χ. «πότε θα τελειώσω;»), που αυξάνει το στρες και επιδεινώνει την κατάσταση.
Επιπλέον, το έντονο άγχος μπορεί να διεγείρει το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο «σπρώχνει» το σώμα να ολοκληρώσει γρήγορα την πράξη για να επανέλθει σε κατάσταση ασφάλειας, δημιουργώντας έναν ατέρμονο φαύλο κύκλο, όπου ο φόβος οδηγεί στον ακριβώς επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ο Φαύλος Κύκλος της Πρόωρης Εκσπερμάτωσης
Η πρόωρη εκσπερμάτωση γεννά στον άνδρα αισθήματα ντροπής και απογοήτευσης, γεγονός που επιδεινώνει την ανησυχία του για την επόμενη σεξουαλική επαφή με τον/την σύντροφό του. Αυτό έχει ως συνέπεια, κάθε επόμενη φορά, ο άνδρας να εστιάζει στη διάρκεια της πράξης, να αγχώνεται ακόμη πιο πολύ και να αυτοϋπονομεύεται, καταλήγοντας έτσι σε ακόμα πιο γρήγορη εκσπερμάτιση, δημιουργώντας ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο που είναι δύσκολο να σπάσει.
Ψυχολογικές και Συναισθηματικές Επιπτώσεις
Αισθήματα ντροπής, απογοήτευσης και αίσθησης ανεπάρκειας οξύνουν το άγχος απόδοσης και μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσουν σε αποφυγή σεξουαλικής επαφής ή, μακροπρόθεσμα, σε συναισθηματική απομάκρυνση του ζευγαριού.
Υπάρχει Λύση;
Το πρώτο και πιο καθοριστικό βήμα είναι η παραδοχή του προβλήματος και η επιθυμία για ανοιχτή και ειλικρινή κουβέντα με την/τον σύντροφο σχετικά με τις ανησυχίες που έχει. Επίσης, η επίσκεψη σε ανδρολόγο μπορεί να αποκλείσει πιθανές οργανικές αιτίες, βοηθώντας το άτομο να αναγνωρίσει τα ψυχολογικά αίτια της πρόωρης εκσπερμάτωσης, οδηγώντας σε αναζήτηση ψυχολογικής στήριξης.
Ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας θα ενημερώσει τον άνδρα ότι πρόκειται για ένα συνηθισμένο και αντιμετωπίσιμο πρόβλημα. Θα τον καθοδηγήσει στο να αναγνωρίζει και να αναδομεί τις δυσλειτουργικές σκέψεις και τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες σχετικά με τις σεξουαλικές του επιδόσεις, να επικεντρώνεται στην απόλαυση αντί για την «επίδοση», και να υιοθετεί πιο ρεαλιστικά πρότυπα για την διάρκεια της πράξης, καθώς και να τον εκπαιδεύει σε τεχνικές διαχείρισης άγχους, όπως η διαφραγματική αναπνοή και η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση. Επίσης, θα προτείνει τεχνικές ελέγχου, όπως η τεχνική “stop-start” ή “squeeze” (πιέση ή διακοπή της διέγερσης πριν το «σημείο χωρίς επιστροφή») και οι ασκήσεις Kegel (ενδυνάμωση του πυελικού εδάφους).
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η στήριξη από τον/την σύντροφο μπορεί να αναδειχθεί ως καθοριστικός παράγοντας στη μείωση του άγχους και τη δημιουργία μιας πιο χαλαρής σεξουαλικής ατμόσφαιρας. Η ενεργή συμμετοχή της/του συντρόφου δίνει την αίσθηση ότι το πρόβλημα είναι κοινό και τίθεται να αντιμετωπιστεί μαζί, ενδυναμώνοντας τη σχέση και μειώνοντας την πίεση. Όταν η/ο σύντροφος συμβάλλει υποστηρικτικά, η διαδικασία βελτίωσης και επαναφοράς μπορεί να είναι πιο άμεση και με λιγότερο άγχος.
Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί η χρήση φαρμακευτικής αγωγής, όπως οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) για την ενίσχυση της σεροτονινεργικής δραστηριότητας και την αναστολή της πρόωρης εκσπερμάτωσης, πάντα υπό την καθοδήγηση γιατρού.
Δείτε επίσης:
