Με έντονη συναισθηματική φόρτιση, η Τζόις Μσούγια, Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, παρουσίασε την κατάσταση στη Συρία κατά τη διάρκεια της ενημέρωσής της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, εκπροσωπώντας τον αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα, κ. Τομ Φλέτσερ.
“Παρόλο που οι εχθροπραξίες έχουν μειωθεί σημαντικά, είναι κρίσιμο να συνεχιστεί η αποκλιμάκωση των συγκρούσεων και η προστασία των αμάχων και των μη στρατιωτικών υποδομών“, τόνισε η κ. Μσούγια. Δήλωσε ότι σε κάποιες περιοχές της επαρχίας Χαλεπιού και της βορειοανατολικής Συρίας, η κατάσταση ασφαλείας έχει βελτιωθεί, αν και “συμβάντα που πλήττουν αμάχους συνεχίζουν να καταγράφονται, κυρίως στις παραλιακές περιοχές“.
Η κ. Μσούγια ανέφερε “χιλιάδες εκτοπισμένοι είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στο Αφρίν“, και πρόσθεσε ότι η συμφωνία για την κοινή διαχείριση του φράγματος Τισρίν θα διευκολύνει την “ενίσχυση της υδροδότησης για πάνω από 3 εκατομμύρια κατοίκους“. Παρ’ όλα αυτά, η ανασφάλεια συνεχίζει να περιορίζει την πρόσβαση σε πολλές αγροτικές περιοχές, με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να παραμένουν εκτοπισμένοι και “πάνω από 30.000 να έχουν διαφύγει στον Λίβανο“.
Σχετικά με την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής, η κ. Μσούγια ανέφερε ότι “οι ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις και οι συγκρούσεις στο νότο συνεχίζονται, με θύματα αμάχους”.
Όσον αφορά τις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις, τόνισε ότι “ο ΟΗΕ και οι συνεργάτες του παρέχουν κρίσιμη υποστήριξη σε εκατομμύρια ανθρώπους μηνιαίως“. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας “παρέχει απαραίτητα φάρμακα σε Χαλέπι, Χάμα, Λατάκια και Ταρτούς για περισσότερους από 100.000 ασθενείς με χρόνιες παθήσεις“.
Η UNICEF και οι συνεργάτες της καταβάλλουν προσπάθειες για την “αποκατάσταση 180 εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης“, συμβάλλοντας στον εκσυγχρονισμό της πρόσβασης σε καθαρό νερό για τους εκτοπισμένους.
Ωστόσο, η κ. Μσούγια προειδοποίησε ότι “οι οικονομικοί πόροι εξαντλούνται με ανησυχητικό ρυθμό”, τονίζοντας ότι “έχουν συγκεντρωθεί μόλις 186 εκατομμύρια δολάρια, λιγότερο από το 10% των αναγκών για το πρώτο εξάμηνο του 2025″. Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP), ανέφερε, έχει ανάγκη 100 εκατομμυρίων δολαρίων για να αποφευχθούν διακοπές στη διανομή τροφίμων τον Αύγουστο”.
Όπως επεσήμανε, νοσοκομεία στη Ντέιρ εζ-Ζορ που εξυπηρετούν πάνω από 200.000 κατοίκους “κινδυνεύουν να κλείσουν τον επόμενο μήνα χωρίς πρόσθετη χρηματοδότηση“, ενώ “πάνω από 170 εγκαταστάσεις υγείας στη βορειοδυτική Συρία ενδέχεται να εξαντλήσουν τους πόρους τους μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα“.
Κλείνοντας, η κ. Μσούγια υπογράμμισε ότι “οι επενδύσεις για την ανασυγκρότηση και την ανάπτυξητης Συρίας είναι επιτακτικές, προειδοποιώντας ότι “η ευκαιρία για ένα καλύτερο μέλλον μπορεί να διαφύγει”.
«Η χώρα σε κομβικό σημείο»
Ο Ειδικός Απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα για τη Συρία, Γκίαρ Πέντερσεν, ανέφερε ότι η χώρα βρίσκεται «σε ένα κομβικό σημείο» στην πολιτική της μετάβαση, μόλις τεσσεράμισι μήνες μετά την πτώση του προηγούμενου καθεστώτος.
Χαιρέτισε την παρουσία του προσωρινού Υπουργού Εξωτερικών Αλ-Σαϊμπάνι στη συνεδρίαση, χαρακτηρίζοντας την «ένδειξη σημαντικών εξελίξεων τους τελευταίους μήνες”.
«Η Συρία προσπαθεί να ξεφύγει από μια κληρονομιά κακής διοίκησης, συγκρούσεων, παραβιάσεων και φτώχειας», επισήμανε, προσθέτοντας ότι «για τη μετάβαση απαιτείται η πολιτική συμμετοχή όλων των Σύρων, καθώς και πραγματική διεθνής στήριξη».
Ο κ. Πέντερσεν αναγνώρισε ότι η νέα προσωρινή κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε νομικές βελτιώσεις, ωστόσο υπογράμμισε ότι το πλαίσιο παραμένει «μη εντελώς συμπεριληπτικό».
«Πολλοί Σύροι εξακολουθούν να αμφιβάλλουν για τη θέση τους στη νέα Συρία», ανέφερε, υπογραμμίζοντας ότι το υπουργικό συμβούλιο περιλαμβάνει μόνο μία γυναίκα στα 22 μέλη του.
Επικαλούμενος τα γεγονότα του Μαρτίου, ο κ. Πέντερσεν σημείωσε πως «η βία στις παραλιακές περιοχές έχει δημιουργήσει σοβαρές τριβές και έχει κλονίσει την κοινωνική συνοχή”, προσθέτοντας ότι «ο κατακερματισμός της εξουσίας και η παρουσία ένοπλων ομάδων επιδεινώνει τις εντάσεις”. Χαιρέτισε επίσης τη σύσταση της Ανεξάρτητης Εθνικής Επιτροπής Διερεύνησης και Εντοπισμού Γεγονότων, καλώντας “όλους τους Σύρους να συνεργαστούν μαζί της”, ενώ ζήτησε από τις αρχές να δημοσιοποιήσουν τα πορίσματα και να αποδοθεί δικαιοσύνη στους υπευθύνους.
Ο Ειδικός Απεσταλμένος προειδοποίησε ότι “το αίσθημα αποκλεισμού από τη διαδικασία είναι ακόμα έντονο”, τόσο από τις κοινότητες που έχουν πληγεί όσο και από ομάδες που συνδέονται με το παλιό καθεστώς, επισημαίνοντας την ανάγκη πλήρους ένταξης όλων των τμημάτων της κοινωνίας στην πολιτική και θεσμική ζωή.
Ο κ. Πέντερσεν αναφέρθηκε στις «αεροσυγκλήσεις της 10ης Μαρτίου στη βορειοανατολική Συρία», μεταξύ του κ. Αλ-Σάρα και του Μάζλουμ Άμπντι, τονίζοντας ότι η «στρατιωτική αποκλιμάκωση, οι συμφωνίες ασφαλείας στο Χαλέπι, οι κοινές επιτροπές, όπως και η πρόοδος στα θέματα εκπαίδευσης και ενέργειας» μπορούν να λειτουργήσουν ως “δομικά στοιχεία για μια συνολική πολιτική ενσωμάτωσης, στο πνεύμα του Ψηφίσματος 2254”.
Προειδοποίησε ωστόσο ότι “η παρουσία του ISIS, η πολιτική πολυπλοκότητα και οι δημογραφικές εντάσεις στη βορειοανατολική Συρία απαιτούν συμβιβασμούς και σταθερή πολιτική βούληση.”
Εξέφρασε επίσης «βαθιά ανησυχία» για τις «συνεχιζόμενες παραβιάσεις της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας από το Ισραήλ”, αναφερόμενος σε «επιθέσεις που έχουν προκαλέσει θανάτους αμάχων» και απηύθυνε έκκληση για «σεβασμό της συμφωνίας Αποχώρησης Δυνάμεων του 1974 και των δεσμεύσεων του Ισραήλ προς το Συμβούλιο Ασφαλείας».
Αναφορικά με την οικονομική κατάσταση, την περιέγραψε ως «καταστροφική», επισημαίνοντας ότι «χωρίς πραγματική οικονομική αναγέννηση, είναι αδύνατη η πολιτική σταθερότητα.” Χαιρετίστηκε η περιφερειακή υποστήριξη στην αποπληρωμή χρεών προς την Παγκόσμια Τράπεζα και οι αρχές των πρώτων βημάτων χαλάρωσης των κυρώσεων, αλλά υπογράμμισε: “Το πάγωμα των επενδύσεων και οι περιορισμοί στις εξαγωγές και υπηρεσίες πλήττουν κρίσιμους τομείς, όπως η υγεία και η εκπαίδευση”.
Κλείνοντας ο κ. Πέντερσεν ανέφερε ότι «έχουν επιτευχθεί σημαντικά βήματα, ωστόσο οι προκλήσεις παραμένουν μεγάλες και η κατάσταση είναι πολύ εύθραυστη. Απαιτείται μεγαλύτερη πολιτική συμμετοχή και ουσιαστική οικονομική υποστήριξη. Χωρίς αυτά τα δύο, η μετάβαση κινδυνεύει να αποτύχει – με σοβαρές συνέπειες.”
Στη δική του τοποθέτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, επανέλαβε την δέσμευση της Ελλάδας να υποστηρίξει τη Συρία στην πολιτική της μετάβαση και την ανθρωπιστική της αποκατάσταση.
«Η διαδικασία πρέπει να είναι πλήρως συμπεριληπτική»
Η Ελλάδα επεσήμανε τρία κύρια σημεία: συμπεριληπτική πολιτική μετάβαση, οικονομική υποστήριξη και σταθεροποίηση της ασφάλειας.
Για την πολιτική διάσταση, ο κ. Σέκερης υπογράμμισε ότι η διαδικασία «πρέπει να είναι απολύτως συμπεριληπτική». Χαιρέτισε την ίδρυση της μεταβατικής κυβέρνησης στη Δαμασκό, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι «υπάρχει σημαντικό περιθώριο για βελτίωση», ειδικότερα όσον αφορά τη δημογραφική εκπροσώπηση και τη συμμετοχή των γυναικών.
«Είναι απολύτως αναγκαίο να αποφευχθεί η επιστροφή σε θρησκευτική και διακοινοτική βία”, προειδοποίησε, ζητώντας την προστασία των Χριστιανών, Αλαουιτών, Δρούζων και Κούρδων. Χαιρέτισε επίσης τη συμφωνία της 10ης Μαρτίου μεταξύ των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων και της Δαμασκού, χαρακτηρίζοντάς την «πολύτιμη» για την αναγνώριση των κουρδικών αιτημάτων και τη σταθεροποίηση του βόρειου τμήματος της Συρίας.
Καταδίκασε με σφοδρότητα τη βία στις παράκτιες περιοχές στις αρχές Μαρτίου, η οποία κόστισε τη ζωή σε αθώους, ιδίως Αλαουίτες και Χριστιανούς.
Εξήρε, τέλος, τη συνάντηση της 6ης Απριλίου μεταξύ του Ειδικού Απεσταλμένου του ΟΗΕ και του μεταβατικού Προέδρου, υποστηρίζοντας «ουσιαστικότερη και συχνότερη εμπλοκή με τα Ηνωμένα Έθνη”.
Σχετικά με την οικονομία, ο κ. Σέκερης χαρακτήρισε τη κατάσταση «επισφαλή» και δέσμευσε τη χώρα να συνεχίσει να προσφέρει στήριξη. «Δεσμευτήκαμε να υποστηρίξουμε τη διαδικασία ανασυγκρότησης της Συρίας στη Διάσκεψη των Βρυξελλών,” δήλωσε, υπενθυμίζοντας τη συμβολή της Ελλάδας στο πακέτο των 2,5 δισεκ. ευρώ της ΕΕ.
Περιέγραψε επίσης την αναστολή των περιοριστικών μέτρων στο πλαίσιο «μιας σταδιακής, υπό όρους και αναστρέψιμης προσέγγισης”, υπογραμμίζοντας τη σημασία του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, περιλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας.
Αναφορικά με την ασφάλεια, η Ελλάδα εξέφρασε ανησυχία για την επανεμφάνιση ριζοσπαστικών ομάδων και τόνισε την ανάγκη για Μεταρρύθμιση του τομέα ασφάλειας, καθώς και για προγράμματα Αφοπλισμού, Αποστράτευσης και Επανένταξης. «Καλούμε τη Συρία να συνεργαστεί εποικοδομητικά με τα Ηνωμένα Έθνη προς αυτόν τον σκοπό”. Επίσης, υπογράμμισε τη σημασία της διατήρησης της ασφάλειας στα κέντρα κράτησης μαχητών του ISIS στη βορειοανατολική Συρία, καλωσορίζοντας την πρόθεση συνεργασίας της Συρίας με γειτονικές χώρες, όπως ο Λίβανος.
Ο κ. Σέκερης επανέλαβε την πλήρη υποστήριξη της Ελλάδας στην «κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Συρίας”, καλώντας τη διεθνή κοινότητα να παραμείνει «σε επιφυλακή απέναντι στους κινδύνους και τις προκλήσεις” που υφίστανται ακόμη.
