Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να άρει τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Συρίας αποτελεί έναν σημαντικό σταθμό, αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά εμπόδια. Η οικονομία της χώρας θα χρειαστεί χρόνο για να ανακάμψει από μια τόσο μακροχρόνια απομόνωση και πόλεμο, και επομένως, η άρση των κυρώσεων δεν είναι αρκετή από μόνη της.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη ότι θα “δώσει εντολή για την παύση των κυρώσεων σε βάρος της Συρίας“, οι οποίες έχουν επιφέρει σημαντικό πλήγμα στην οικονομία της. Ανακοίνωσε πως αυτή η γενναιόδωρη κίνηση “θα της δώσει μια ευκαιρία για κάτι σπουδαίο”.
Το μήνυμα της συριακής διπλωματίας: «Ξεκινάμε από το μηδέν»
Η συριακή διπλωματία χαιρέτισε την Τρίτη αυτή την “καθοριστική αλλαγή”, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η ΕΕ, η Βρετανία και ο Καναδάς έχουν ήδη αρχίσει να μειώνουν τις δικές τους κυρώσεις.
Ο Σύρος υπουργός Οικονομικών Μοχάμαντ Γιασίρ Μπαρνίγια δήλωσε στο επίσημο συριακό πρακτορείο ειδήσεων SANA ότι η απόφαση αυτή “θα βοηθήσει τη Συρία να αναδομήσει τους θεσμούς της, να παρέχει βασικές υπηρεσίες στον πληθυσμό και να δημιουργήσει πολλές ευκαιρίες για επενδύσεις, αποκαθιστώντας την εμπιστοσύνη στο μέλλον της χώρας”.
Ο Τζιχάντ Γιαζίγκι, επικεφαλής του οικονομικού ιστότοπου “The Syria Report”, αναφέρει ότι “οι αμερικανικές κυρώσεις ήταν οι πιο δεσμευτικές από όλες τις δυτικές”.
Η άρση τους λοιπόν σηματοδοτεί “μια πολύ ισχυρή πολιτική ένδειξη: ότι ο κόσμος μπορεί να ξανασυνεργαστεί με τη Συρία, ότι ξεκινάμε από το μηδέν, κάτι που είναι κρίσιμης σημασίας”, προσθέτει μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Σημειώνει επίσης ότι “η πιο άμεση ορατή επίδραση θα είναι η διευκόλυνση των χρηματικών μεταφορών από τις χώρες του Κόλπου και η ανάπτυξη γενικά”.
Οι προθέσεις πίσω από τις κυρώσεις των ΗΠΑ
Οι κυρώσεις των ΗΠΑ επιβλήθηκαν κυρίως μετά την έναρξη της σύγκρουσης το 2011. Στόχευαν τον πρώην πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος υπήρξε υπεύθυνος για σφοδρή καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, καθώς και μέλη της οικογένειάς του και πολιτικούς αξιωματούχους.
Το 2020, νέα κυρώσεις τέθηκαν σε εφαρμογή βάσει του “νόμου Καίσαρα”, που αφορά συγγενείς του Μπασάρ αλ Άσαντ, όπως τη σύζυγό του Άσμα, και περιλαμβάνει το πάγωμα της περιουσίας τους στις ΗΠΑ.
Ο νόμος αυτός προβλέπει και αυστηρές κυρώσεις σε οιαδήποτε οντότητα συνεργάζεται με το συριακό καθεστώς, ενώ στοχεύει στους τομείς κατασκευών, πετρελαίου και αερίου, απαγορεύοντας κάθε αμερικανική βοήθεια για την ανοικοδόμηση, εκτός από ανθρωπιστικές οργανώσεις.
Για τους Σύρους, περισσότεροι από τους οποίους το 90% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η επίδραση θα εξαρτηθεί από το χρονοδιάγραμμα της άρσης των τραπεζικών κυρώσεων, “καθώς αυτό θα μπορούσε να σημαίνει την αλληλεπίδραση του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος με το συριακό”, εξηγεί ο Γιαζίγκι, κάνοντας έτσι δυνατές τις χρηματικές μεταφορές προς και από τη Συρία.
Αυτό “θα μπορεί να ενισχύσει τη εμπορική δραστηριότητα, να ενδυναμώσει τις επενδύσεις, να προκαλέσει πολλές θέσεις εργασίας και να βελτιώσει το οικονομικό κλίμα”, προσθέτει.
Όσον αφορά τη λίρα Συρίας, η αξία της οποίας έχει μειωθεί περίπου 90% από την έναρξη της σύγκρουσης, ο Γιαζίγκι εκτιμά ότι η εισροή δολαρίων στη χώρα θα μπορούσε να έχει ευνοϊκή επίδραση στη σταθεροποίησή της, ίσως και στην ανόρθωσή της.
Αλλά ο πολιτικός οικονομολόγος Καράμ Σάαρ τονίζει ότι “οι διαδικασίες άρσης των κυρώσεων είναι μακρές και περίπλοκες, ακόμα και όταν υπάρχει πολιτική βούληση”.
“Απαιτούνται αρκετοί μήνες για την άρση αυτών των κυρώσεων, δεδομένου ότι πρόκειται και για ποινικά νομοθετήματα, με κάποιες κυρώσεις να εξαρτώνται από νόμους αντί απλώς εκτελεστικά διατάγματα”.
Αναφορικά με τον “νόμο Καίσαρα”, ο Σάαρ επισημαίνει ότι “ο πρόεδρος μπορεί να αναστείλει τις κυρώσεις, αλλά δεν μπορεί να τις καταργήσει χωρίς την ψήφο του Κογκρέσου”.
Αφού αρθούν οι κυρώσεις, ο Γιαζίγκι δηλώνει ότι “θα αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και να σχεδιάζουμε μια ανασυγκρότηση σε μεγαλύτερη κλίμακα”, αλλά επισημαίνει ότι “η άρση των κυρώσεων από μόνη της δεν αρκεί”.
Τι απαιτεί η Συρία για την ανοικοδόμησή της
Η ΟΗΕ υπολογίζει ότι το κόστος της ανοικοδόμησης ανέρχεται σε περισσότερα από 400 δισεκατομμύρια δολάρια, μετά από 14 χρόνια πολέμου, που έχουν αφήσει πίσω τους πάνω από 500.000 νεκρούς και περισσότερους από 10 εκατομμύρια εκτοπισμένους.
Σύμφωνα με τον Τζιχάντ Γιαζίγκι, είναι επίσης ζωτικής σημασίας “να διατεθούν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι για να υποστηριχθεί αυτή η διαδικασία”, κυρίως από τις χώρες του Κόλπου και της Ευρώπης.
Μέχρι σήμερα, μόλις 1,87 εκατομμύριο εκτοπισμένοι Σύροι έχουν επιστρέψει στις πατρίδες τους, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο οποίος δηλώνει ότι “η έλλειψη οικονομικών ευκαιριών και βασικών υπηρεσιών είναι το κύριο εμπόδιο στην επιστροφή των Σύρων”.
Αραβικές και δυτικές χώρες έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να συνεισφέρουν στην ανοικοδόμηση κατά τη διάρκεια διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι τον περασμένο Φεβρουάριο.
Οι ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν με τη χαλάρωση ορισμένων κυρώσεων, αλλά έθεσαν ως προϋπόθεση ότι για οποιαδήποτε νέα πρόοδο θα αξιολογούνται τα επιτεύγματα της νέας συριακής κυβέρνησης στους τομείς της καταπολέμησης της “τρομοκρατίας”, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της προστασίας των μειονοτήτων.
